معیار و راهبردهای عدالت اقتصادی در نهج‌البلاغه

توجه به عدالت و تلاش برای تحقق آن از جمله کار ویژه ای بنیادین نظام اسلامی است. بر این اساس، تعریف عدالت و نیز معیارهای عدالت در نظام نظری عملی برآمده از مبانی شناختی هنجاری دین اسلام، جایگاه برجسته ای می‌یابد. بررسی نهج‌البلاغه نشان می‌دهد که سه معیار تساوی در اصل دریافت حق، ایجاد فرصت برابر برای بالفعل کردن حقوق و فقرزدایی سه معیار و کلید اصلی در تشخیص فرآیند عادلانه در نظام اقتصادی اسلامی است. معیار سوم با توجه به رابطه اقتصاد و سازندگی اخلاقی جامعه و تاثیر اقتصاد در آن، تعیین می‌گردد. با توجه به نظریه‌های اقتصادی متعارف که مبدا محور، فرآیند محور و نتیجه محورند به نظر می‌رسد که از منظر علی (ع) می‌باید معیارهای عدالت در هر سه مرحله به‌صورت توامان مورد توجه قرار گیرد. در مرحله مبدا توجه به ایجاد فرصت برابر، در مرحله فرآیند توجه به شفافیت در قوانین، نگاه واقع بینانه در وضع قوانین و در مرحله نتیجه، ایجاد توازن از جمله مسایلی است که می‌باید مورد توجه قرار گیرد. تکافل اجتماعی و تامین اجتماعی نیز در همین راستا قابل توجه است.