بررسی معناشناختی واژگان متفرد حوزه معنایی طبیعت در بافت کلامی نهج البلاغه

در متن نهج‌البلاغه واژگانی وجود دارد که تنها یک بار به‌کاررفته است، ازاین‌رو می توان آن ها را متفرد نامید، برخی از این واژگان در حوزه ی معنایی خود مترادف دارند، ولی هیچ‌یک از این واژگان مترادف، نمی تواند در محور همنشینی کلام، جایگزین واژه ی متفرد شود؛ چرا که واژگان متفرد در عین اشتراکات معنایی گاه در بافت کلام بار معنایی و مفهومی منحصربه‌فردی هستند که سایر واژگانِ همان حوزه معنایی این ویژگی را ندارند و گاه استفاده از آرایه های ادبی که از میان آن ها سجع، استعاره و کنایه بیشترین کاربرد را دارد، باعث تمایز واژه ی متفرد و به‌ کار رفتن آن در بافت کلام حضرت شده است. در این پژوهش درصدد هستیم با استخراج واژگان متفرد حوزه ی معنایی طبیعت، چه از نظر معنا و مفهوم و چه از نظر ادبی که برجستگی بیشتری در بافت جمله دارند، به بررسی معانی آن ها با توجه به کتب لغت و شروح موجود و مقایسه ی هر یک از این واژگان با واژگان مترادف هم حوزه‌اش بپردازیم و با توجه به معانی به‌دست‌آمده، تفاوت و فروق معنایی واژگان متفرد با سایر مترادفات در حوزه معنایی خاصش را در پی بررسی روابط معنایی بین آن‌ها ذکر کنیم. از این رهگذر به‌علت استفاده ی این واژگان متفرد در بافت کلامی مخصوص خود و گستره ی مفهومی خاص و منحصر به فرد هر واژه و ابعاد زیبایی‌شناختی کلام حضرت دست می یابیم. از دیگر دستاوردهای این پژوهش این است که آشکار می‌شود. واژگان متفرد نسبت به واژگان مترادف هم حوزه ی خود، دارای بارمعنایی و مفهومی خاص و متمایزی هستند که آن ها را با سیاق و بافت کلامی خودشان در بالاترین حد هماهنگی قرار می‌دهد. ما در دستیابی به این اهداف از روش توصیفی تحلیلی بهره می بریم.