اصول انتقاد سازنده در نهج‌البلاغه

انتقاد سازنده از موضوعات مهمی است که سخت مورد توجه اسلام قرار گرفته است. اهمیت نقد سازنده بدین سبب است که این مقوله، عاملی اساسی و کلیدی برای رشد و تعالی فرد و جامعه محسوب می شود و تحقق نشاط در جامعه و شکل گیری یک جامعه سالم در گرو وجود گفتمان انتقادی سازنده است. هر چند پژوهش-های پرشماری در حوزه ادبیات انتقادی صورت گرفته است امّا هیچ کدام از آنها کتاب شریف نهج‌البلاغه را به صورت ویژه مطمح نظر قرار نداده و اصول انتقاد سازنده را نجسته اند. این مقاله که با بهره گیری از روش توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر منابع اسنادی و کتابخانه ای سامان یافته، موارد ذیل را به عنوان مهم ترین اصول انتقاد سازنده از منظر نهج‌البلاغه به بحث نهاده است: مقدم داشتن انتقاد از خویشتن، بیان شایستگی-ها، تعیین بایسته ها، ریشه یابی ضعف ها، تکیه بر استدلال منطقی، اتخاذ شیوه بیانی مناسب، ارایه معیار، پرهیز از افراط در توبیخ.