اساسی‌ترین شروط حکمرانی بر اساس حکمت 110 نهج‌البلاغه

عهده‌داری مسئولیت اقامه امر الهی، از وظایف دینی بشر است که موفقیت در آن، منوط به رعایت شرایط ویژه‌ای است که امام علی (ع) در حکمت 110 به مهم‌ترین آن‌ها اشاره داشته‌اند. پژوهش حاضر کوشیده است با روش تبیین این شروط و بررسی ثمرات پایبندی به آن‌ها در موفقیت اقامه‌کننده امر الهی و همچنین آسیب‌های ناشی از عدم پایبندی به آن‌ها در عدم توفیق فرد، نوشته حاضر را به شیوه تحلیلی-توصیفی ارائه دهد. امام علی (ع) اجتناب سه رذیله «مصانعه»، «مضارعه» و «مطامع نفسانی» را مهم‌ترین شروط موفقیت در اقامه امر الهی دانسته است که منجر به حصول فضیلت‌هایی نظیر شجاعت، عزت و استواری شده و زمینه اساسی موفقیت فرد را فراهم می‌سازد. عدم اجتناب از هر یک از رذایل و گرفتار شدن به آن‌ها، ناهنجاری‌های متعددی را در پی داشته و مانع موفقیت فرد می‌گردد؛ چراکه مصانعه؛ موجب ضعف و زبونی شده و شجاعت و صداقت را از بین می‌برد. مضارعه، موجب بی‌هویتی شده و ذلت و خضوع در مقابل باطل را در پی دارد و پیروی از مطامع نیز موجب بندگی طمع‌های شخصی شده و ایمان و استواری فرد را از بین می‌برد. پرهیز هم‌زمان از هر سه رذیله مذکور، منجر به روحیه شجاعت و آزادمنشی و قناعت شده و فرد را از زبونی، تعظیم و دست‌بوسی عوام و طمع به مال آن‌ها رهایی می‌بخشد.

the most basic conditions of governance according to hekmat 110 of nahj al-balagha

taking responsibility for divine order is one of the religious duties of human beings, the success of which depends on meeting the special conditions that ali (as) mentioned as the most important ones in hikmat 110. the present article is an attempt to explain these conditions and examine the results of adhering to them in the success of the divine order establisher, as well as the harms of not adhering to them in the individual’s failure using an analytical-descriptive approach. ali (as) considered avoiding the three vices of relenting, collaboration (with false people) and carnal desires and greed as the most important conditions for success in establishing divine order, which leads to the achievement of the virtues of courage, dignity and steadfastness, and provides the fundamental basis for an individual’s success. failure to avoid any of the vices and falling into them leads to numerous abnormalities and hinders a person’s success; relenting causes weakness and stupidity and destroys courage and honesty; collaboration with false people causes depersonalization and humiliation and submission to falsehood, and carnal desires and greed also cause slavery to personal greed and destroy faith and steadfastness. simultaneous avoidance of all three of the aforementioned vices leads to the emergence of a spirit of courage, bounty, and contentment, and frees the individual from the servility, bowing down to the common people, and coveting their wealth.