بررسی و تحلیل تاثیر جادوی مجاورت در آفرینش موسیقی و معنا در خطبه 93 نهج‌البلاغه موسوم به خطبه فتنه

ازجمله ویژگی‌های ستودنی نهج‌البلاغه که در خوانشی اندیشه محور حاصل می‌آید، همگونی موسیقایی و معنایی آن است. پیوند موسیقایی و معنایی عبارات نهج‌البلاغه از رهگذر عنصری فرمالیستی به‌نام «ﺟﺎﺩﻭﻱ ﻣﺠﺎﻭﺭﺕ» محقق می‌شود. تاثیر هنری و زیبایی‌شناسی این پدیده در تاریخ شاهکارهای ادبی و موسیقایی دنیا و نیز در کتب دینی و مقدس جهان بالاخص قرآن کریم و نهج‌البلاغه امری شگفت و تعیین‌کننده است. آنچه این پژوهش درصدد پاسخگویی بدان است چگونگی همگونی موسیقایی و معنایی عبارات مختلف خطبه فتنه از طریق جادوی مجاورت است. برای این منظور، با روش توصیفی تحلیلی، هنرسازه­هایی را که در فرایند انتخاب و ترکیب واژگان بر محور هم‌نشینی، دست به آشنایی‌زدایی و ایجاد موسیقی در بافت معمول کلام می‌زند، شناسایی شده است، سپس معانی تازه‌ای که از این رهگذر در اسلوب و ساختاری نو خلق می‌شود نشان داده شده است. آنچه از این پژوهش به‌دست آمد، بیانگر این مهم است که جادوی مجاورت در کلام حضرت امیر(ع) علاوه بر همگونی نظام آوایی، با رخنه در درونی‌ترین لایه‌های بافت کلام نیز که همان موسیقی معنوی است دست به آفرینش معانی می‌زند و این‌گونه قدرت تاثیرگذاری کلام را بر مخاطب فزونی می‌بخشد.

study and analysis of musical and semantic sameness in nahj al-balagha sedition sermon

among the admirable qualities of nahj al-balaghah achieved in a thought-oriented reading is its musical and semantic sameness. the musical and semantic connection of nahj al-balaghah representations is realized via a formalistic component called the magic of proximity. the artistic and aesthetic impact of this splendor in the history of literary and musical chef-d’oeuvre of the world, as well as in religious and holy books of the world, particularly the holy quran and nahj al-balaghah, is astonishing and determining. this research endeavors to respond to how the musical and semantic sameness of various phrases of the sedition sermon is through the magic of proximity. for this purpose, with the descriptive analytics method, we identified the creations of art in the process of choosing and uniting words on the two axes of coexistence and succession, defamiliarizing and devising music in the usual contexts. then, new meanings created in this way in new style and structure are presented. the findings indicate that the magic of proximity in phrases of imam ali (pbuh), in addition to the sameness of the phonetic system, creates meanings by penetrating the innermost layers of the speech texture, which is spiritual music, and in this way increases the power of the speech to affect the audience.