بازتاب مولفه‌های حکمرانی امام علی (ع) در تقابل با سیاست‌های معاویه بر اساس روش عملیاتی تحلیل گفتمان انتقادی (پدام)

تحلیل گفتمان انتقادی شاخه‌ای جدید از دانش بشری است که گفتمان را بر اساس روش‌ها و چارچوب‌های مشخص تعریف می‌کند. این الگو، به تجزیه و تحلیل زبان با هدف آشکارسازی روابط قدرت پنهان و فرآیند‌های ایدئولوژیکی در زبان‌شناسی می‌پردازد. یکی از نظریه‌های اساسی در زمینۀ تحلیل گفتمان انتقادی نظریۀ روش عملیاتی تحلیل گفتمان (پدام) که مخفف عبارت لاتین (practical discourse analysis method) است و در تحلیل گفتمان متون دینی در پنج فضای گفتمانی، ساختاری، معنایی، ارتباطی و فراگفتمانی انجام می‌گیرد. پژوهش حاضر با روش توصیفی – تحلیلی، به خوانش مناسبت‌های حکومتی در گفتمان امام علی (ع) با روش عملیاتی تحلیل گفتمان انتقادی (پدام) پرداخت. برآیند پژوهش نشان داد که گفتمان امام علی(ع) تحت تاثیر فضای سیاسی و روانی بیرون از گفتمان بود و زبان گفتمان امام (ع) زبانی گیرا با بار معنایی خاصی بود که ایدئولوژی مکتبی امام را القا کرد. این گفتمان از ارتباط‌های درون گفتمانی غافل نبوده و رگه‌هایی از این ارتباط درون متنی در گفتمان امام قابل مشاهده بود.

reflecting on the components of imam ali’s (pbuh) rule in opposition to muawiyah’s policies based on the practical discourse analysis method

critical discourse analysis as a novel branch of human knowledge defines discourse based on specific methods and frameworks. this model analyzes language aiming at revealing hidden power relations and ideological processes in linguistics. one of the basic theories in the field of critical discourse analysis is the theory of practical discourse analysis method which is carried out in the discourse analysis of religious texts in five discursive, structural, semantic, communicative and meta-discourse spheres. the present research employed descriptive-analytical methodology to study governance ties in the speech of imam ali (pbuh) through enlisting practical critical discourse analysis method. the result of the research revealed that the speech of imam ali (pbuh) was charged by an extra-discursive, political and psychological atmosphere. also, imam’s speech was imbued with aappealing diction and a special semantic characteristic that inspired the school ideology of the imam. this discourse was of course not oblivious to intra-discourse connections, and traces of this intra-textual connection could be detected in imam’s speech