بازکاوی موضوع تقوا در نهج‌البلاغه براساس اصول ادب

تعامل به‌عنوان یک اصطلاح در حوزه‌ زبان شناسی اجتماعی مترادف با رابطه‌ کلامی است که فهم گفتگو در آن مستلزم توجه به عوامل بیرونی و درونی است. ادب راهبردی مرتبط با تعامل است که در آن از وجهه‌ افراد و حفظ یا تهدید وجهه‌ آن‌ها طبق اصول خاصی سخن به میان می آید. با این تفاسیر آگاهی از چگونگی وجهه‌ مخاطب در کنش های گفتاری با بررسی آن‌ها بر مبنای اصول ادب امکان پذیر است. بر همین اساس، در مقاله‌ حاضر سخنان امام علی(ع) راجع به موضوع تقوا در نهج البلاغه محور پژوهش قرار گرفت و کنش های گفتاری موجود در آن بر مبنای اصول مذکور با روش توصیفی تحلیلی موردبررسی واقع شد. این بررسی از آن جهت حائز اهمیت است که موضوع تقوا در کلام کسی که خود اسوه‌ پرهیزکاران است، تاکنون با چنین رویکردی واکاوی نگردیده است. نتیجه‌ پژوهش نشان داد که بیان مستقیم از بسامد بیشتری برخوردار است که‏این امر بیانگر وجود صراحت در کلام امام(ع) و انطباق میان کنش بیانی و کنش منظوری در بالاترین درصد از نمونه‏های موردبررسی است. با این حال، اختصاص یافتن شواهد زیاد به بیان مستقیم تاثیر منفی بر وجهه‌ مخاطب نداشته است؛ چراکه عواملی چون شگردهای تلطیف کننده، صمیمیت و فاصله‌ اجتماعی اندک، وجهۀ او را از تهدید حفظ کرده است.

Probing the Topic “Piety” in Nahj al-Balagha on the Basis of Politeness Principles

Interaction as a technical term in sociolinguistics equates to verbal relationship. Interaction comprehension requiresInteraction as a technical term in sociolinguistics equates to verbal relationship. Interaction comprehension requires paying attention to internal and external factors of verbal relation. Politeness is a strategy related to interaction in which face, face protecting acts and face threatening acts, are being discussed about on the basis of certain principles. Thus face protecting acts in speech acts are investigated with regard to politeness principles. Present research is an attempt to analyze Imam Ali’s recommendations in Nahj alBalagha about piety along with speech acts used in them on the basis of politeness principles. Investigations have revealed that direct speech acts are seen with high frequency which in its own turn shows correspondence between locutionary and illocutionary acts and frankness in Imam Ali’s words. The mentioned directness doesn’t threaten addressees’ face since politeness strategies, solidarity and short social distance cause addressees’ face not to be threatened.