واکاوی انسجام‌بخشی هنرسازه التفات در خطبه‌های نهج‌البلاغه (مطالعه موردی 40 خطبه نخست)

کاربست هنرسازة التفات توجه خواننده را به کلام و زیبایی‌های آن جلب می‌نماید و یکی از مولفه‌های انسجام در خطبه‌های نهج‌البلاغه است. واکاوی نقش التفات در انسجام خطبه‌های‌ امیر مومنان و تعیین میزان بهره‌گیری آن حضرت از گونه‌های التفات و بررسی تاثیر آن در انسجام متنی، هدف اصلی این پژوهش است. این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی و با تکیه بر زبان شناسی نقش‌گرا‌‌‌، کوشیده است بسامد گونه‌های مختلف التفات را در چهل خطبۀ‌ نخست نهج‌البلاغه مشخص نماید و نمونه‌هایی از آن‌ها را به‌عنوان عنصر انسجام‌بخش بررسی و تحلیل کند. نتایج نشان می دهد خطبه‌های نهج‌البلاغه از التفات‌های شش‌گانه در ضمایر‌‌‌‌، عدد‌‌‌‌، صیغه‌ها‌‌‌‌‌، حروف‌‌‌‌، ساختار نحوی و واژگان بهره برده است. این هنرسازه در خطبه‌های بلند کاربرد بیشتری داشته و در خطبه‌های کوتاه به کار نرفته و یا از بسامد کمتری برخوردار است و با قرار گرفتن در محور همنشینی و جانشینی با برخی از مولفه‌های انسجام‌بخش در زبان‌شناسی دارای تناظر است و در انسجام خطبه‌ها نقش ایفا می کند.

A Survey on the cohering device of Apostrophe in Sermons of the Nahj-ol-balaghe (Acase study of the first forty sermons)

Nahjolbalaghe’s utilizing the device of Apostrophe not only is the readers’ or the listeners’ great attraction to its elegant eloquence but is considered as one of the cohering devices in its sermons. Analyzing the role of Apostrohe in the cohesion of the sermons presented in the same book, determining the amount of using different types of Apostrophe in them, and surveying the effectivness of it on the text cohesion are the main objectives of the present research which has attempted to specify the frequency of different rypes of Apostrophe in the first forty sermons in Nahjolbalaghe, and analyze some examples of them as the cohering device, while emphasizing the analytical descriptive method, and figurative linguistics. The findings of the study show that the sermons of the Nahjolbalaghe enjoy from hexaploid Apostrophes in pronouns, number, forms, particles, syntax, and vocabulary. They also show that the Apostrophe plays a role in the cohesion of the sermons, being used in the associative and substitutive place with some of the cohesive compentsin linguistics.