بررسی روابط معنایی واژۀ صدق در نهج‌البلاغه

معنی‌شناسی بخشی از زبان‌شناسی امروزی است و به معنای دانش تحلیل معناست که با بررسی گونه‌های مختلف معنا در پی آن است تا معنای دقیق واژه را در حوزۀ بافتی و خارج از بافت تعیین کند. آن‌چه در این دانش مهم جلوه می‌کند، سیر تحول واژه از آغاز تا دورۀ معاصر و کشف معنای بافتی واژه است.     پژوهش حاضر به بررسی معنای صدق در نهج البلاغه از منظر بافتی می پردازد و در صدد یافتن جایگاه معنایی آن به روش معنی‌شناسی توصیفی است. حاصل این پژوهش آن است که اولاً این واژه در بررسی در زمانی تحول بنیادین در مفهوم آن صورت نگرفته است و همیشه به عنوان یک فضیلت انسانی اخلاقی مدّنظر بوده است. ثانیاً در نهج البلاغه نیز با حفظ معنای اصلی (لغوی) و اصطلاحی با همنشینی واژگانی نظیر ایمان، بِرّ، حق و نظایر آن، ارتباط معنایی داشته و در یک شبکۀ معنایی قرار گرفته و به نوعی در تقابل معنایی با کذب آمده است. حوزۀ معنایی آن نیز در سه حوزۀ صدق باور، صدق اخلاقی و صدق به معنای عام می باشد.

The study of semantics relations of the word veracity in Nahj-alBalagha

Semantics is part of today’s linguistics and is the knowledge of meaning analysis, examining different types of meaning in order to specify the precise one, in and out of a context. What matters in this science is the evolution of word from the beginning to the contemporary period and discovery of a contextual meaning of a word, indeed. The present research studies the contextual meaning of truth and sincerity in Nahj alBalagha and attempts to find out its semantic status based on descriptive semantic methodology. The study indicates that first of all, this word has not undergone fundamental changes in its meaning and implication over time and it has always been considered as a moral virtue. Moreover, in Nahj alBalagha, it carries the original (literal) and idiomatic meaning and it collocates with words such as faith, benefaction, and right and … in a semantic network and in a semantics confrontation with it has appeared falsehood.  Its semantic domain also includes three domains of truth and sincerity of belief, moral truth and truth as a general concept.