تبیین وظیفه‌گراییِ معرفتی در نهج‌البلاغه و آثار آن در نظام تعلیم‌وتربیت

انسان ها هر روزه با باورها، ادعاها و موضوعاتی در زمینه های مختلف دینی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و ... مواجه می شوند که باید در مقام پذیرش یا رد آن ها برآیند. لازمه طرح کردن، پذیرش یا رد هر باور و ادعایی، ابتنای آن بر عقلانیت است. قرآن کریم، نهج البلاغه و سایر منابع دینی و احادیث و روایات همواره آدمی را به عقل ورزی و پرهیز از مسکوت ماندن قوۀ تعقل دعوت کرده اند. وظیفه گراییِ معرفتی، فرد را به سوی بررسی عقلانی یک ادعا قبل از طرح، پذیرش یا رد آن سوق می دهد. هدف از پژوهش حاضر تبیین وظیفه گراییِ معرفتی در نهج البلاغه و آثار آن در نظام تعلیم و تربیت است. برای این منظور از روش تحلیل مفهومی و تحلیل محتوای کیفی استفاده شده که طی آن ابتدا وظیفه گراییِ معرفتی مورد تحلیل قرار گرفت و سپس متن کامل نهج البلاغهمورد بررسی قرار گرفته و چهار مولفۀ پرسشگری، استدلال ورزی، جامعیت فکری، حقیقت جویی، برای وظیفه گراییِ معرفتی تبیین شد و نتایج کاربست آن در نظام تعلیم و تربیت، بررسی شد.

Explaining Epistemic Deontology in Nahj alBalaghah and its Effects in the Education System

Human beings every day encounter beliefs, claims and issues in various fields of religion, culture, society, economic and etc, Which must accept or reject them. The design, acceptance, or rejection of any belief and claim is based on rationality. The Holy Qur’’an, Nahj alBalaghah and other religious sources, hadiths and traditions have always invoked man to rationalization and to avoid the persistence of wisdom. Epistemic deontology leads one to the rational examination of a claim before designing, accepting or rejecting it. The purpose of this study is explaining components of epistemic deontology in Nahj alBalaghah and its effects in the education system. For this purpose, conceptual analysis and qualitative content analysis methods have been used which at first, epistemic deontology was analyzed then full text of Nahj alBalaghah was examined and explained four components For epistemic deontology include questioning, reasoning, thought comprehensiveness and truthseeking, that checked out results of its application in the education system.