همپایگی تشبیهات در خطبه‌های نهج‌البلاغه

تشبیه یکی از زیباترین فنون بیان است که نمود فراوانی در خطبه‌های نهج‌البلاغه دارد و در راستای سهولت درک معنا و اقناع مخاطب به کار می‌رود. یکی از ویژگی‌های سبکی تشبیهات خطبه‌ها، استفاده فراوان از ساخت‌های همپایه است، همپایگی از زیرشاخه‌های لایه نحوی سبک شناسی است و در ساخت هایی رخ می دهد که دو یا چند واژه، گروه و یا جمله واره با حروف ربط همپایه‌ساز به یکدیگر مربوط شوند و در یک وظیفۀ دستوری قرار گیرند. حدود نیمی از تشبیهات خطبه‌ها در ساخت‌های همپایه پدیدار شده‌اند که برخی از آن‌ها تشبیهات متوالی و برخی دیگر مشبه‌به تشبیهات جمع هستند. این ساخت ها با اشکال و اهداف گوناگون در ساخت های دوسازه ای، سه سازه ای، چهار سازه ای و زنجیره ای به کار رفته اند که در پیام‌رسانی تشببیهات و انتقال معنا به مخاطب، نقش به سزایی دارند. پژوهش حاضر بر آن است تا با روش توصیفی تحلیلی به بررسی ساخت‌های همپایه در تشبیهات خطبه‌های نهج‌البلاغه بپردازد و تاثیر همپایگی را در انتقال پیام و اندیشه مورد نظر امام(ع) بیان دارد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که حرف ربط همپایگی تشبیهات در اکثر موارد حرف «واو» است و میان سازه ها رابطه هایی نظیر ترادف، تضاد، افزایش، تسویه و نفی وجود دارد. همپایگی نحوی نقش به سزایی در همپایگی آوایی و موسیقایی کردن تشبیهات دارد. صنایع بدیعی ازجمله سجع، جناس، تضاد، تقابل و... در میان سازه‌های همپایه به‌چشم می‌خورد که می‌توان گفت همپایگی بلاغی تشبیهات با همپایگی نحوی و آوایی پیوند خورده است.

The Parallel forms of similes in the sermon’s of Nahj alBalaqha

The simile is one of the most beautiful techniques of expression, which has been used extensively in Nahj alBalagha’s sermons and is used Facilitating comprehension of meaning and persuasion of the audience. One of the stylistic methods of sermon similes is the use of Parallel forms, which are subdivided into the syntactic level and the structure of the sentences. The present study aims to investigate the constructs of sermons in descriptiveanalytical method. About half of the similes of the sermons appear in the Parallel forms, some of them are consecutive similes, and others are aggregated similes with similar structures.The semantic relationships of structures have a significant role on the simulation of messages and the transfer of meaning to the audience, and semantically have relationship such as synonymy, contradiction, increase and clarification.Parallel forms also have a great impact on simile music.There are some of the Innovative industries such as revelation, punishment, contradiction, opposition, balance, etc., among the constituent structures, which can be said parallel syntax is the area of some of these rhetorics.