حفظ زیباشناسی مبتنی بر تفسیرپذیری استعاره در فرآیند ترجمه (بررسی تطبیقی روش‌های نیومارک در استعاره‌های خطبه شقشقیه)

از بارزترین وجوه زیباشناختی استعاره، قابلیت «تفسیرپذیری» در آن است. مراد از تفسیرپذیری، خاصیتی است که به‌موجب آن، امکان مشارکت خواننده در تکمیل معنا و تصویر استعاره و در نتیجه تعامل او با نویسنده فراهم می شود. این ویژگیِ استعاره در متونی همچون خطبه های نهج البلاغه نمود بیشتری دارد، زیرا اولین مشخصه متون خطابی، ارتباط نویسنده با خواننده است. نویسنده با بهره گیری از ابزارهایی همچون استعاره تلاش می کند تا خواننده را به‌سوی انجام عملی که شناخت لازم را درباره آن عمل به او ارائه کرده، بر انگیزد. ازاین‌رو، در فرایند ترجمه متون خطابی، حفظ جنبه زیباشناختی استعاره، یک امر ضروری و البته شرط مقبولیت ترجمه به‌حساب می آید. پژوهش حاضر با تکیه بر روش توصیفی تحلیلی و با استناد به راهبردهای هفتگانه نیومارک، ترجمه استعاره را در خطبه سوم نهج البلاغه و در سه ترجمه شهیدی، دشتی و گرمارودی مورد بررسی قرار داده است. برآیند این پژوهش نشان می دهد که برای حفظ زیباشناسی مبتنی بر تفسیرپذیری استعاره، روش هایی مناسب است که محصول استعاری تری ارائه می دهند. بدین‌ترتیب که ترجمه تحت‌اللفظی (برای استعاره ای که بنا بر تصورات و تجربیات تقریباً مشترک میان دو زبان بنا شده باشد)، ترجمه به استعاره ای همسان و برابر (برای استعاره فرهنگ بنیاد که دامنه زیباشناختی آن از محدوده گویشوران زبان مبدا تجاوز نمی کند) و ترجمه به تشبیه (برای مترجمی که توان جستن یا ساختن استعاره ای برابر را ندارد) پیشنهاد می شود. نتایج ارزیابی عملکرد مترجمان حاکی از آن است که گرمارودی به دلیل بیشترین استفاده صحیح و مناسب از روش های اوّل تا سوّم نیومارک، در حفظ تفسیرپذیری استعاره موفقیت بیشتری داشته است.

Maintaining aesthetics based on the metaphor’’’’s interpretability in translation(A Comparative Study of Newmark’’’’s Methods in the metaphors of Shaqshaqiya sermon)

One of the most striking aspects of the aesthetics of metaphor is the "capability of interpretation" (interpretability). Interpretability is the property by which the reader can participate in completing the meaning and image of the metaphor and, as a result, his cooperation with the author. This feature of metaphor is more evident in texts such as Nahj alBalagha’’s sermons, because the first characteristic of the addressed texts is the relationship between the author and the reader. The author, using tools such as metaphor, encourages the reader to aquire knowledge about relevant aspects. Thus, in the process of translating, maintaining aesthetic aspects of the metaphor is a prerequisite for the acceptance of the translation. Accordingly, the present study, relying on a descriptiveanalytical method and based on the Newmark seven strategies, examined the translation of the metaphor in the third sermon of Nahj alBalaghah. Results show that in order to maintain aesthetics based on the metaphor’’s interpretability, the methods which render methaphorical products are more appropriate. Therefore, we suggest   literal translation for a metaphor based on almost common shared impressions and experiences between two languages; Translation into a similar and equal metaphor for culturebased metaphor whose aesthetic scope extend beyond the range of the languagespeakers of language of origin; and Translation into similitude for an interpreter who is not able to find or make an equal metaphor. The results of the evaluation of translators’’ performance suggest that Mr Garmaroudi is more successful in maintaining the metaphor’’s interpretability, due to the most appropriate and correct adoption of the first to the third methods of Newmark.