عدول از تعادل زیبا‌شناختی در ترجمۀ‌ شهیدی از نهج‌البلاغه (بررسی موردی تشبیه و استعاره)

انتقال آرایه‌های بیانی و تصویرپردازی‌های ادبی متن مبدا یکی از چالش‌های ترجمه است که در ترجمه متون ادبی به‌ویژه متون مقدسی که در زمره شاهکارهای ادبی قرار گرفته، به وضوح نمود می‌یابد. صنعت‌پردازی‌های ادبی از شاخصه‌های سبک‌ساز متن ادبی به‌شمار می‌روند که می‌بایست مانند پیام و فحوای متن در زبان مقصد انعکاس یابند و زمینه برقراری تعادل بیانی یا به‌عبارت‌دیگر تعادل زیباشناختی را بین متن مبدا و مقصد فراهم آورند. با وجود آن‌که تغییر یا نادیده گرفتن الگوهای بیانی، گوشه‌ای از پیام صاحب اثر و ماهیت تاثیر ادبی متن را تحت تاثیر قرار می‌دهد، ولی تفاوت نقش گفتمانی و ارزش ارتباطی متن مبدا و مقصد، مترجم را ناگزیر، برای برقراری تعادل زیباشناختی به تغییر و تعدیل رهنمون می‌سازد. البته همه تغییراتی که در ضمن ترجمه صورت می‌پذیرد، پذیرفتنی و در راستای تعادل زیباشناختی نیست بلکه گاهی مترجم با به‌کارگیری برخی از استراتژی‌های تغییر، درجه تفسیرپذیری متن مقصد را تغییر داده و از حالت تعادل خارج می‌سازد. بر این اساس در پژوهش حاضر، ترجمه سید جعفر شهیدی به‌دلیل توجه ویژه مترجم به انتقال سبک ادبی نهج‌البلاغه برگزیده شده و با تکیه بر روش توصیفی تحلیلی، گوشه‌ای از تغییراتی که در برگردان دو آرایه سبک‌ساز تشبیه و استعاره، به عدول از تعادل زیباشناختی انجامیده، به تصویر کشیده شده است. مهم‌ترین یافته این پژوهش بیانگر آن است که شهیدی در برگردان آرایه تشبیه و استعاره، در مواردی از تغییراتی چون حذف، افزایش و نیز تبدیل و جایگزینی مولفه‌های تصویری بهره برده که مغایر با اصل تعادل زیباشناختی است و تصویرپردازی‌های ادبی متن مبدا را به‌درستی منتقل نکرده است.

Aesthetic balance in literary translation of Nahj alBalagha (The simile and metaphor in Shahidi’s translation)

The transfer of expression effects from source text is one of the challenges translations, that it is quite obvious in translation of literary texts and literary sacred texts specially. Literary arrays are literary style characteristics that must be reflected in the target language such as text messages. Despite the changes of literary arrays’s affects in part of the message and the literary influences, but the difference of discourse between the source and target language lead to change. According to the importance of changing strategies in the translation of the expression arrays, this research aimed studying Shahidi’s translation as the literary translation of Nahj AlBalagha and it is study reflect the literary images from simile and metaphor that is based on the descriptive and analytical method. The most important of this research indicate Shahidi used the changes like omission and increase and conversion and replacement of visual elements. This is opposed aesthetic balance in some cases.