واکاوی آسیب های ناشی از تعدد نهادهای سیاست‌گذار در نظام آموزش عالی ایران

جایگاه تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی در نظام آموزش عالی ایران به‌خوبی تعریف نشده است. ازاین‌رو، بین نهادهای سیاست‌گذار و تصمیم گیر نوعی عدم تفاهم در نگاه به ماموریت دانشگاه‌ها و حکمرانی در آموزش عالی مشاهده می‌شود. این شواهد، خود گواه متقنی بر موازی کاری و آشفتگی در حکمرانی و سیاست‌گذاری آموزش عالی ایران است؛ بنابراین پژوهش حاضر به دنبال واکاوی آسیب‌های ناشی از تعدد نهادهای سیاست‌گذار در نظام آموزش عالی ایران بود. در راستای دستیابی به هدف پژوهش، از رویکرد کیفی از نوع مطالعه موردی استفاده شد. مشارکت کنندگان در پژوهش شامل 15 نفر از خبرگان دانشگاهی و پژوهشگاهی کشور بودند که با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند از نوع گلوله برفی و همچنین اشباع نظری در یافته‌ها انتخاب شدند. ابزار جمع‌آوری داده‌ها مصاحبه نیمه ساختاریافته بود. برای تجزیه‌وتحلیل مصاحبه‌ها از روش تحلیل محتوای استقرایی استفاده شد. برای بررسی اعتبار یافته‌ها نیز از دو راهبرد؛ بررسی توسط مشارکت‌کننده در پژوهش و بررسی توسط همکار استفاده شد. یافته‌های به‌دست‌آمده از تحلیل محتوای استقرایی مصاحبه‌ها، حاکی از آن بود که آسیب‌های ناشی از تعدد نهادهای سیاست‌گذار در نظام آموزش عالی ایران درگرو موازی کاری بین نهادهای سیاست‌گذار به دلیل عدم مشخص بودن حدودوثغور در وظایف و ماموریت‌ها، نبود یک مرجع سیاست‌گذار واحد در نظام آموزش عالی کشور، حاکمیت جهت گیری‌های سیاسی و حزبی در رویکردهای نهادهای سیاست‌گذار، عدم داشتن سیاست‌های بلندمدت در حوزه علم و فناوری در اثر بی‌ثباتی مدیریت ناشی از تغییر دولت‌ها و درنهایت اولویت منافع و سیاست‌های نهادی بر منافع و سیاست های ملی است.

analyzing the detrimental effects of the divergent policymaking institutions in iran’s higher education system

the position of decision making and planning in iran’s higher education system is not well defined. hence, there is a lack of understanding between the policymaking and decision making institutions regarding the mission of universities and governance in iran’s higher education. therefore, the aim of the present study was to analyze the detrimental effects of the divergent policymaking institutions in iran’s higher education system. to achieve this aim, a qualitative approach by the case study type was used. the participants in the study included 15 connoisseurs from universities and research institutes in iran, who were selected using purposeful sampling by snowball method and theoretical saturation in the findings. the data collection tool was a semi structured interview. to analyze the interviews we used the inductive content analysis method. to check the credibility of the findings, we used two strategies; member checking and peer checking.the findings obtained from the inductive content analysis of the interviews showed that the detrimental effects of the divergent policymaking institutions in iran’s higher education system are created by parallel work between the policymaking institutions due to the lack of clear boundaries of duties and missions, the absence of a single policymaking authority in iran’s higher education system, the dominance of political and party orientations in the approaches of policymaking institutions, the lack of long term policies in the field of science and technology due to the instability of management caused by the change of governments and finally priority of institutional interests and policies over national interests and approaches.