اثر کاه کلزای فرآوری شده با اوره بر قابلیت هضم مواد مغذی، عملکرد رشد و فراسنجه‌های خونی بره‌های نر دالاق

سابقه و هدف: حدود 70 درصد هزینه پرورش دام را هزینه خوراک تشکیل می‌دهد، بنابراین تهیه جیره غذایی متوازن و ارزان قیمت می‌تواند نقش مهمی در سودمندی تولید در پرواربندی داشته باشد. یکی از ارزان‌ترین منابع غذایی برای دام‌های نشخوار کننده، استفاده از محصولات فرعی کشاورزی است که به مصرف انسان نمی‌رسند. کاه کلزا یکی از عمده‌ترین محصولات فرعی زراعی در استان گلستان است که به دلیل بالا بودن ترکیبات لیگنوسلولزی، قابلیت هضم پایینی دارد. فرآوری مواد لیگنوسلولزی با ترکیبات قلیایی با شکستن پیوندهای بین سلولز و لیگنین، می‌تواند قابلیت هضم و ارزش غذایی این ترکیبات را بهبود بخشد. این تحقیق به‌منظور بررسی اثر فرآوری کاه کلزا با اوره بر قابلیت هضم مواد مغذی و عملکرد رشد و برخی فراسنجه‌های خونی بره‌های پرواری انجام گرفت.مواد و روش‌ها: بدین منظور 18 راس بره نر 5 ماهه نژاد دالاق (متوسط وزن 35-30 کیلوگرم) پس از توزین به‌صورت تصادفی به سه تیمار تغذیه‌ای تقسیم شدند. گروه شاهد جیره پرواری با نسبت کنسانتره به علوفه (یونجه و کاه به نسبت مساوی) 64:36 بود. در تیمار دوم، 50 درصد کاه گندم با کاه کلزای کوبیده و در تیمار سوم با کاه کلزای عمل‌آوری شده با اوره جایگزین گردید. پس از دو هفته دوره عادت-پذیری با جیره یکسان و توزین اولیه، تغذیه جیره‌های آزمایشی به بره‌ها آغاز و تا پایان دوره 70 روزه پروار ادامه یافت. به‌منظور تعیین گوارش‌پذیری، در طی دو هفته خوراک باقی‌مانده و نمونه مدفوع هر حیوان به‌صورت روزانه جمع‌آوری شده و میزان خاکستر نامحلول در اسید به‌عنوان مارکر داخلی برای محاسبه گوارش‌پذیری خوراک‌های آزمایشی استفاده شد. وزن‌کشی نهایی و نمونه‌گیری خون در پایان دوره انجام شد. اوره، گلوکز و پروتئین تام نمونه‌های خون پس از جداسازی سرم، اندازه‌گیری شد. یافته‌ها: میانگین مصرف خوراک روزانه بره‌های تغذیه شده با جیره حاوی کاه کلزای فرآوری شده (925.00 گرم در روز) به‌طور معنی‌داری (p<0/05)، بالاتر از گروه تغذیه شده با جیره حاوی کاه گندم یا کاه کلزای فرآوری نشده (به‌ترتیب 887.32 و 850.00 گرم در روز) بود. میانگین افزایش وزن روزانه بره‌های تغذیه شده با جیره حاوی کاه کلزای فرآوری شده نیز به‌طور معنی‌داری (p<05.0 ) بالاتر از گروه تغذیه شده با جیره حاوی کاه کلزای فرآوری نشده بود (178.09 در برابر 141.53 گرم در روز)، اما تیمارهای غذایی اثری معنی‌داری بر ضریب تبدیل خوراک بره‎ها نداشتند. میانگین قابلیت هضم ماده خشک، الیاف نامحلول در شوینده خنثی و الیاف نامحلول در شوینده اسیدی جیره در تیمار حاوی کاه کلزای فرآوری شده (به ترتیب 61.30، 71.11 و 35.30 درصد) به‌طور معنی‌داری بالاتر از جیر ه حاوی کاه کلزای فرآوری نشده (به ترتیب 55.54، 66.42 و 27.96 درصد) و کنترل (به ترتیب 58.80، 68.82 و 28.76 درصد) بود (p<0/05 ). فرآوری با اوره موجب افزایش معنی‌دار (p<0/05 ) قابلیت هضم پروتئین خام جیره نسبت به شاهد گردید (60.32 در برابر 54.04 درصد). سطوح اوره سرم خون در تیمار کاه کلزای فرآوری شده به‌طور معنی‌داری بالاتر از تیمار کاه کلزای فرآوری نشده و کاه گندم بود (به ترتیب 17.82، 15.50 و 14.82 میلی‌گرم بر دسی‌لیتر، p<0/05 ) اما میانگین سطوح گلوکز، پروتئین تام، کلسترول و تری‌گلیسرید سرم خون در بین تیمارها اختلاف معنی‌داری نداشت.نتیجه‌گیری: نتایج این تحقیق نشان داد که فرآوری کاه کلزا با اوره موحب بهبود ارزش غذایی آن شده و قابلیت هضم مواد مغذی، مصرف خوراک و عملکرد افزایش وزن بره‌ها را افزایش می‌دهد.

the effect of urea processed canola straw on nutrients digestibility, growth performance and blood parameters of dalagh rams

background and purpose: about 70% of the cost of livestock breeding is related to feed, so the preparation of balanced diet with inexpensive ingredients can play an important role in the profitability of production in breeding. one of the cheapest sources of feed for ruminant animals is the agricultural by-products that are not consumed by humans. canola straw is one of the major agricultural by products in golestan province whose digestibility is low because of containing high amounts of lignocellulosic materials. processing lignosellulotic feeds with alkaline components can improve their digestibility throw breaking cellulos-lignine bonds. this research was conducted to investigate the effect of canola straw processing with urea on feed digestibility and weight gain performance and some blood parameters of fattening lambs.materials and methods: for this purpose, 18 5-month-old male lambs of the dalaqh breed (30-35 kg body weight) were randomly assigned to three nutritional treatments. the control treatment was a fattening diet with a ratio of forage (alfalfa and straw in equal proportions) to concentrate 64:36. in the second treatment, 50% of wheat straw was replaced with untreated canola straw and in the third treatment with urea treated canola straw. after a two-week habituation period with the same ration and initial weighing, experimental rations were fed to the lambs and continued until the end of the 70-day fattening period. during this period, the lambs were weighed every 14 days. at the end of the period, the lambs were weighed and blood sampled. blood samples were analyzed to determine the serum urea nitrogen, glucose and total protein concentrations. in order to determine the feed intake and digestibility, during two weeks, the remaining feed and feces samples of each animal were collected daily, and the amount of acid insoluble ash was used as an internal marker to calculate the digestibility of experimental feeds.results: the average daily feed intake of lambs fed with a diet containing processed canola straw (925.00 gr.day-1) was significantly (p<0.05) higher than lambs fed with diet containing wheat straw or unprocessed canola straw (respectively 887.32 and 850.00 gr.day-1). also average daily gain of lambs in treated canola straw group was significantly higher than untreated canola straw group (respectively 178.09 vs. 141.53, p<0.05), but feed treatments had no significant effect on feed conversion rate of lambs. processing with urea significantly (p<0.05) increased the digestibility of dry matter, ndf and adf (respectively 61.30, 71.11 and 35.30 %) compared to unprocessed canola straw (respectively 55.45, 66.42 and 27.96%) and control (respectively 58.80, 68.82 and 28.76 %). processing canola straw with urea significantly (p<0.05) increased crud protein digestibility of diet compared to control (60.32 vs. 54.04 %). the levels of serum urea in treated canola straw treatment was significantly higher than untreated canola straw and wheat straw treatments (respectively 17.82, 15.50, 14.82 mg/dl, p<0.05), but the average serum glucose, total protein, total cholesterol and triglyceride levels were not significantly different among the treatments.conclusion: the results of this research showed that canola straw processing with urea can improve its nutritional value and nutrient digestibility, feed intake and weight gain performance of lambs.