اثرات پرتودهی بر روند تجزیه‌پذیری شکمبه‌ای پروتئین خام و قابلیت هضم برون‌تنی کنجاله آفتابگردان

سابقه و هدف: عدم تعادل بین تجزیه پروتئین خوراک و تولید پروتئین میکروبی در شکمبه، کاهش عملکرد تولیدی حیوان و آلودگی‌های زیست محیطی را در پی دارد. از این‌رو توازن بین مقدار پروتئین قابل تجزیه در شکمبه و پروتئین عبوری از شکمبه در جیره ضروری است. کنجاله آفتابگردان یکی از انواع کنجاله‌ها با مقدار مطلوب پروتئین است، اما تجزیه‌پذیری گسترده پروتئین آن در شکمبه، استفاده از این کنجاله را در تغذیه نشخوارکنندگان با محدودیت همراه می‌کند. پرتودهی به عنوان یکی از روش‌های نوین، برای کاهش تجزیه‌پذیری منابع پروتئینی در شکمبه عنوان شده است. این پژوهش با هدف بررسی تاثیر پرتودهی کنجاله آفتابگردان بر تجزیه‌پذیری شکمبه‌ای و قابلیت هضم به روش برون‌تنی انجام شد.مواد و روش‌ها: پرتودهی کنجاله آفتابگردان با دُزهای 20 و 40 کیلوگری پرتو گاما و مایکروویو با قدرت 800 وات به مدت 3 و 5 دقیقه در پژوهشکده کاربرد پرتوها وابسته به سازمان انرژی اتمی انجام شد. ترکیب شیمیایی کنجاله آفتابگردان پرتودهی شده و پرتودهی نشده اندازه‌گیری شد. آزمایش تجزیه‌پذیری به روش کیسه‌های نایلونی و با استفاده از سه راس گاو نر بالغ دشتیاری مجهز به فیستولای شکمبه‌ای به مدت صفر، 2، 4، 8، 16، 24 و 48 ساعت انجام شد. قابلیت هضم برون‌تنی، باروش هضم دومرحله‌ای تعیین شد. داده‌های حاصل از اندازه‌گیری قابلیت هضم و ترکیبات شیمیایی در قالب طرح کاملاً تصادفی و داده‌های مربوط به تجزیه‌پذیری شکمبه‌ای پروتئین خام در قالب طرح بلوک‌های کاملاً تصادفی با استفاده از نرم‌افزارsas تجزیه آماری شدند. یافته‌ها: پرتو گاما، ماده خشک کنجاله آفتابگردان را کاهش داد. پرتودهی، سبب افزایش پروتئین خام و کاهش عصاره اتری، الیاف نامحلول در شوینده خنثی، الیاف نامحلول در شوینده اسیدی و خاکستر خام کنجاله آفتابگردان شد. تحت تاثیر پرتو گاما بخش سریع تجزیه، نرخ ثابت تجزیه بخش کند تجزیه و تجزیه‌پذیری موثر در سرعت عبور 2، 5 و 8 درصد در ساعت کاهش و بخش کند تجزیه پروتئین خام کنجاله آفتابگردان افزایش یافت (p<0.01). پرتو مایکروویو به مدت 5 دقیقه، سبب افزایش بخش سریع تجزیه و کاهش بخش کند تجزیه پروتئین خام شد (p<0.05) پتانسیل تجزیه‌پذیری پروتئین خام تحت تاثیر پرتودهی با مایکروویو کاهش یافت (p<0.01). پرتودهی با مایکروویو به مدت 3 دقیقه سبب کاهش تجزیه‌پذیری موثر در سرعت عبور 2 درصد در ساعت شد (p<0.05) پرتو گاما پروتئین قابل تجزیه در شکمبه را کاهش و پروتئین غیر قابل تجزیه در شکمبه و پروتئین قابل متابولیسم را در سرعت عبور 2، 5 و 8 درصد در ساعت افزایش داد (p<0.01) تجزیه‌پذیری موثر پروتئین خام تحت تاثیر پرتو گاما در سرعت‌ عبور 5 و 8 درصد در ساعت افزایش یافت (p<0.01) پرتو مایکروویو، پروتئین قابل تجزیه در شکمبه را در سرعت عبور 2، 5 و 8 درصد در ساعت افزایش داد (p<0.01). پرتودهی با مایکروویو سبب افزایش تجزیه‌پذیری موثر پروتئین خام و پروتئین قابل متابولیسم در سرعت عبور 2 درصد در ساعت شد (p<0.01) پروتئین غیر قابل تجزیه در شکمبه در سرعت عبور 2 و 5 درصد در ساعت تحت تاثیر پرتو مایکروویو به مدت 3 دقیقه افزایش یافت (p<0.05) ضریب تبدیل پروتئین خام به پروتئین قابل تجزیه در شکمبه و پروتئین غیر قابل تجزیه در شکمبه در سرعت عبور 2، 5 و 8 درصد در ساعت تحت تاثیر پرتو گاما به ترتیب کاهش و افزایش یافت (p<0.01). پرتودهی کنجاله آفتابگردان با پرتو مایکروویو به مدت 3 دقیقه، ضریب تبدیل پروتئین خام به پروتئین قابل تجزیه در شکمبه و پروتئین غیر قابل تجزیه در شکمبه در سرعت عبور 2 درصد در ساعت را به ترتیب کاهش و افزایش داد (p<0.05). پرتودهی تاثیری بر قابلیت هضم برون‌تنی کنجاله آفتابگردان نداشت (p>0.05)نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج این آزمایش، پرتو گاما بر افزایش پروتئین عبوری از شکمبه و بهبود کیفیت کنجاله آفتابگردان موثر بود.

Effects of irradiation on ruminal protein degradation and In vitro digestibility of sunflower meal

Background and objective: Imbalance of between rumen degradable protein (RDP) and microbial protein (MP) production decrease animal performance and increase environmental pollution. Therefore to meet the requirements for microbial protein without excessive N, rations must also be balanced for RUP and RDP. Sunflower meal (SFM) is a protein feedstuff for ruminants. However, its use in ruminant nutrition is often limited by high protein degradability in the rumen. Irradiation is new method that is considered in protein feedstuffs processing. The aim of this study was to investigate the effect of irradiation on rumen degradation kinetics and in vitro digestibility of SFM.Materials and Methods: SFM samples were irradiated with the use of the gamma ray (GR) in doses of 20 and 40 KGy and microwave (MV) at 800 W for 3 and 5 minutes. Irradiations of samples were done in Radiation Applications Research School, Nuclear Science and Technology Research Institute. Chemical composition of unirradiated and irradiated SFM were determined. Degradability parameters of the samples were measured by nylon bag technique using three rumen fistulated Dashtyari cattle for 0, 2, 4, 8, 16, 24 and 48 hours. The twostep digestion technique was used to determine digestibility of SFM. Statistical analysis of data was performed using SAS software.Results: GR irradiation decreased DM of SFM. Irradiation of SFM caused a reduction in EE, NDF, ADF and Ash and increased CP compared to unirradiated SFM. GR irradiation decreased wash out fraction degradation, rate constant of degradation of b fraction and ERD and increased potentially degradable fraction of SFM. MV irradiation for 5 minutes increased washout fraction of CP and decreased potentially degradable fraction (P<0.05). Treatment of SFM by MV for 5 minutes caused a reduction in potential degradability of CP (P<0.01). Processing of SFM with MV for 3 minutes decreased ERD of CP at rumen outflow rate of 0.02h1(P<0.05). GR irradiation decreased RDP and increased RUP and metabolizable protein (MP) (P<0.01). Irradiation of SFM with GR increased ERD of CP at rumen outflow rate of 0.05h1 and 0.08h1 (P<0.01). Irradiation of SFM with MV increased RDP(P<0.01) and increased ERD and MP at rumen outflow rate of 0.02h1 (P<0.01). MV irradiation for 3 minutes at rumen outflow rate of 0.02h1and 0.05h1increased RUP(P<0.05). The coefficient of crude protein convert in to RDP and RUP in GR irradiated SFM was decreased and increased respectively (P<0.01). MV irradiation for 3 minutes at rumen outflow rate of 0.02h1 coefficient of crude protein convert in to RDP and RUP decreased and increased respectively (P<0.05). In vitro digestibility of SFM was unaffected by irradiation (P>0.05).Conclusion: The experiment results indicated that, irradiation of SFM with GR had better effect on increasing of RUP and improving of quality of SFM.