اثر جیره دارای زئولیت غنی شده با مکمل معدنی - ویتامینی بر تولید شیر، غلظت ‌کلسیم خون و ناهنجاری‌های تولید مثلی ‌گاوهای تازه‌زای تحت تنش‌ گرمایی

سابقه و هدف: بکارگیری جیره‌های کم‌ کلسیم در سطح مزرعه برای کاهش ابتلای گاوها به تب شیر با مشکلاتی همراه است. سطح کلسیم جیره باید از طریق محدودیت‌های کمی و کیفی کاهش یابد که بر تولید و سلامتی گاوها اثر منفی دارد. نمک‌های آنیونیک نیز گران قیمت بوده، نیاز به مصرف طولانی مدت داشته و ایجاد مخلوط همگن و کنترل مصرف آنها مشکل است. علاوه بر آن افزودن این نمک‌ها به جیره گاوها باعث کاهش خوشخوراکی، کاهش مصرف ماده خشک، افزایش توازن منفی انرژی و افزایش غلظت اسیدهای چرب غیر استریفه پلاسما می ‌گردد. تقسیم‌بندی گاوها برای استفاده از یک جیره خاص نیز کار سخت و پرهزینه‌ای است. با توجه به اهمیت موضوع، هدف این تحقیق معرفی یک روش با مزایای بیشتر به منظور محدود کردن دسترسی کلسیم در دوره انتظار زایمان گاوها و بررسی تاثیر آن بر تولید شیر، غلظت پلاسمایی کلسیم و ناهنجاری‌های تولید مثلی گاوهای تازه‌زا در شرایط گرمای تابستان بود. مواد و روش‌ها: تعداد 60 راس گاو انتظار زایمان در 3 گروه آزمایشی در قالب طرح آماری کاملاَ تصادفی با مشاهدات تکراری در واحد زمان با لحاظ اثر دام و شکم زایش استفاده شدند. زمان آزمایش فصل تابستان و مدت عادت پذیری به جیره 15 روز و دوره آزمایش 45 روز از 15- تا 30+ روز بعد زایش گاوها بود. جیره‌های آزمایشی شامل: 1) شاهد با ‌کلسیم پایین (ca=0.44%), 2) آنیونیک با کلسیم معمولی (ca=1%), 3 شاهد+ زئولیت غنی‌ شده بودند. از هفته دوم بعد زایش گاوها با یک جیره معمولی اوایل شیردهی تغذیه شدند. اختلاف کاتیون-آنیون جیره‌ها به ترتیب 100+ ، 100- و 100+ میلی‌ اکی ‌والان‌ گرم بر کیلوگرم و میزان مصرف نمک آنیونیک و مکمل زئولیت در جیره‌های 2 و 3 به ترتیب برابر 8.2 و 5.1 درصد ماده خشک جیره بود. صفات مورد اندازه‌گیری شامل تولید و ترکیب شیر، غلظت کلسیم تام و یونیزه پلاسما، امتیاز وضعیت بدنی و فراوانی برخی اختلالات تولید مثلی بعد زایمان بودند. یافته‌ها: مصرف ماده خشک و انرژی در بین تیمارها تفاوت معنی‌داری نشان داد (p≤0/01). درصد چربی شیر در جیره دارای زئولیت بیشتر از بقیه (p≤0/01)، و میزان تولید شیر خام و تصحیح شده جیره آنیونیک بیشتر از دو جیره دیگر بود . غلظت پلاسمایی کلسیم کل و کلسیم یونیزه در جیره زئولیت در زمان زایمان با جیره‌های کم‌کلسیم و آنیونیک مشابه و در ساعات 6، 12 و 24 بعد از زایمان با تفاوت معنی‌دار بالاتر بود (p≤0/01). فراوانی هیپوکلسیمی در گاوهای مسن و در جیره شاهد بیشتر، امّا در جیره زئولیت کمتر بود (p≤0/01). بیشترین امتیاز وضعیت بدنی بعد زایش (98.2) برای جیره دارای زئولیت و کمترین (86.2) برای جیره شاهد بود (p≤0/01). فراوانی اختلالات تولیدمثلی بعد زایمان شامل سخت‌زایی، جفت ماندگی، متریت و جابجایی شیردان در گاوهای مسن‌ بیشتر و در جیره‌های زئولیت و آنیونیک کمتر از شاهد بود، همچنین بیشترین موارد حاملگی موفق و کمترین موارد حذف گاو از گله در جیره‌های یاد شده مشاهده شد (p≤0/01).نتیجه‌گیری: نتایج این آزمایش نشان داد که مصرف ماده خشک و انرژی در جیره دارای زئولیت نسبت به جیره شاهد و آنیونیک بهبود یافت و غلظت پلاسمایی کلسیم کل و کلسیم یونیزه آن نیز در زمان زایمان مناسب و بعد از آن بیشتر بود. این امر باعث کنترل بهتر هیپوکلسیمی و تب شیردر گله با اثر مثبت بر تولید شیر و سلامتی گاوها شد. همچنین امتیاز وضعیت بدنی آنها را بهبود و فراوانی اختلالات تولیدمثلی آنها را کاهش داد. بنابراین به نظر می‌رسد جیره دارای زئولیت جایگزین مناسبی برای جیره‌های رایج باشد.

Effect of vitamin-mineral enriched Zeolite on milk yield, plasma Ca concentration and some reproductive disorders in early lactating dairy cows under heat stress

Background and objectives: Applying lowcalcium to control milk fever have many problems in practice. Dietary Ca levels should be reduced by quantitative and qualitative methods such as limiting feed intake, which negatively affects the milk production and health of the cows. Anionic salts are also expensive and should be consumed before calving for a long period. It is also difficult to produce a homogeneous diet for selected cows in special section of a farm. In addition, add these salts to cows’ diets reduces the palatability of the diet, decrease dry matter intake, conversely, increase negative energy balance and the concentration of nonesterified plasma fatty acids. Therefore, as an important goal of this research, it seems vital to introduce a method that solves the problems and have many advantages to improve productive traits and health related factors of fresh cows during a hot full stressed summer.Materials and methods: Study was performed by 60 Holstein cows near calving in 3 experimental groups using a completely randomized statistical design with repeated measurements in time. Study was done in summer season, adaptation and experimental period were 15 and 45 days from 15 to +30 after calving time, respectively. Experimental diets including: 1) LowCa or control diet (Ca=0.44%), 2) Anionic diet (Ca=1%), 3) Control +enriched Zeolite diet. From second week after calving the cows were fed with a fresh milking diet The DCAD of diets were +100, 100, +100 mEq/kg DM respectively. The Anionic and Zeolite supplementation were used at level of 2.8 and 1.5% based on daily DMI of cows. Experimental traits were included milk production and compositions, total and ionized plasma calcium and some reproductive disorders.Results: According to the results, consumption of DM and energy between diets were significantly different. Fat percentage of zeolite diet was higher than others but raw and corrected milk yield of anionic diet was the highest (P≤0.01). Plasma and ionized Ca concentration of zeolite diet were the same with two other diets at calving time but at 6, 12 and 24 hours after that were significantly higher than others (P≤0.01). The frequency of severe and subclinical hypocalcaemia was higher in control diet and older cows, but in zeolite diet was lower than others (P≤0.01). The highest BCS was for zeolite (2.98) and the lowest (2.86) for control diet (P≤0.01). The frequency of postpartum disorders (calving difficulty, retained placenta, endometritis, and abomasum displacement) was significantly lower in zeolite and anionic diets than control (P≤0.01). Highest percent of ssuccessful pregnancy, inversely, lowest percent of culled cows from herd observed in zeolits and anionic diets (P≤0.01).Conclusion: According to the results, improved dry matter and energy consumption was observed in zeolite diet compared to anionic which had a direct effect on milk productive traits. Improved total and ionized Ca plasma concentrations during calving and after that and better control on hypocalcaemia and related problems in the herd, with highest BCS and a significant reduction in the frequency of postpartum disorders are of the advantages of zeolite diet. So the proposed method of calcium restriction using zeolite supplement seems to be successful and can be used as an alternative for common methods.