بررسی اثر افزودن عصاره اتانولی پونه و سیستئین به رقیق کننده بر ویژگی‌های باروری منی مجمد قوچ بلوچی پس از یخ‌گشایی

سابقه و هدف: با توجه به تمایل فزاینده پرورش دهنده‌گان گوسفند به استفاده از تلقیح مصنوعی، یافتن راهکارهایی برای حفط باردری منی منجمد قوچ می‌تواند دارای اهمیت و کاربردی باشد. یکی از اثرات منفی انجماد منی دام‌ها، افزایش رادیکال‌های آزاد و در نتیجه افزایش پراکسیداسیون غشای سلولی اسپرم است که در نهایت باعث کاهش باروری منی پس از یخ‌گشایی می‌گردد. برخی گیاهان با داشتن سطوح بالای آنتی‌اکسیدان طبیعی می‌توانند به کاهش پراکسیداسیون منی کمک نمایند. از سوی دیگر، اسید آمینه سیستئین به عنوان پیش‌ساز گلوتاتیون، یکی از ظرفیت‌های آنتی‌اکسیدانتی منی به شمار می‌رود. بنابراین، هدف از این پژوهش بررسی اثر افزودن عصاره اتانولی گیاه پونه به عنوان منبع آنتی‌اکسیدانت‌های طبیعی و اسید آمینه سیستئین به منی قوچ بر ویژگی‌های باروری منی پس از فرآیند انجماد و یخ‌گشایی بود.مواد و روش‌ها: در این تحقیق نمونه‌های منی از چهار راس قوچ بلوچی بالغ و بارور (میانگین سن بیش از دو سال) با استفاده از مهبل مصنوعی جمع آوری گردید و پس از ارزیابی اولیه با یکدیگر مخلوط شدند. سپس نمونه‌ها با استفاده از رقیق کننده منی بر پایه تریس زرده تخم مرغ رقیق‌سازی گردیدند. تیمارهای آزمایش بصورت (3×3) در قالب فاکتوریل طرح کاملا تصادفی با 9 تیمار و 6 تکرار انجام شده که به هر گروه تیماری شش نی (پایوت) اختصاص یافت. پس از افزودن سطوح مختلف عصاره اتانولی پونه (صفر، 100 و 200 میکرولیتر بر میلی‌لیتر) و اسید آمینه سیستئین (صفر، 5 و 10 میلی‌مول)، نی‌های با منی پر شده و به مدت دو ساعت در دمای یخچال (چهار درجه سانتی‌گراد) خنک شدند و سپس در نیتروژون مایع، منجمد و به مخزن نیتروژن منتقل شدند. پس از گذشت 10 روز، یخ‌گشایی نی‌ها در آب ولرم انجام شد و فراسنجه‌های حرکتی اسپرم توسط دستگاه ارزیابی کامپیوتری ارزیابی شد. درصد زنده‌مانی، یکپارچگی غشای پلاسمایی و ریخت‌شناسی طبیعی اسپرم‌ها به کمک میکروسکوپ ارزیابی شد. داده‌های این پژوهش با استفاده از نرم‌افزار آماری sas با رویه glm مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. تفاوت آماری بین میانگین‌ها نیز با استفاده از آزمون توکیکرامر (درسطح احتمال 5 درصد) انجام شد.یافته‌ها: نتایج نشان داد که اثر افزودن عصاره گیاه پونه و سیستئین و همچنین برهم‌کنش آن‌ها بر همه فراسنجه‌های جنبایی و زنده‌مانی اسپرم منجمد قوچ پس از یخ‌گشایی معنی‌دار بود (p<0.05) بجز درصد اسپرم‌ها با ریخت‌شناسی غیرطبیعی که صرفا اثر افزودن سیستئین معنی‌دار بود. نتایج مقایسه میانگین‌ها نشان داد که بیشترین جنبایی کل، یکپارچگی غشای پلاسمایی، خطی بودن جنبایی و سرعت در مسیر منحنی اسپرم در تیمار سیستئین 10 (بدون عصاره پونه) و بیشترین زنده‌مانی، سرعت اسپرم در مسیر مستقیم و سرعت اسپرم در مسیر میانگین در تیمار سیستئین 5 مشاهده شد. بیشترین درصد جنبایی پیش‌رونده اسپرم در تیمار عصاره پونه 200 (بدون سیستئین) بود.نتیجه‌گیری: به طور کلی با توجه به تاثیر مثبت افزودن اسیدآمینه سیستئین در رقیق کننده بر پایه تریس–زرده تخم مرغ بر بیشتر فراسنجه‌های باروری اسپرم منجمد پس از یخ‌گشایی، استفاده از سطوح 5 و 10 میلی‌مول سیستئین در هر میلی‌لیتر رقیق کننده برای حفظ باروری منی منجمد قوچ پیشنهاد می‌گردد.

Study of effect of adding horsmint ethanol extract and cysteine into extender on fertility features of frozen Baluchi ram semen after thawing

Background and goal: According to an increasing interest for using artificial insemination by sheep producers, finding methods to maintain frozen semen fertility would be important and applicable. One of the freezing semen disadvantages is increasing of free radicals led to enhanced sperm membrane peroxidation then consequently causes lowered semen fertility after thawing. Some plants bearing high levels of plant antioxidants can help to decrease semen peroxidation. Cysteine, in addition, is a precursor of glutathione peroxidase being the most important antioxidant property in semen. Therefore, the aim of the study was to investigate the effect of adding different levels of ethanol extract of Mentha Longifolia (0, 100 and 200 microL/ml) and cysteine (0, 5 and 10 mmol/l) into ram semen on fertility features after freezing and thawing processes.Materials and methods: In the study, semen samples were collected from four mature, fertile Baluchi rams (> 2yold) by artificial vagina and after initial evaluation were pooled together. Then, samples were extended in an extender based on Trisegg yolk. Treatments were arranged as a 3×3 factorial experiment including nine treatments and six straws were assigned to each as replicate. After treating, the straws were filled by the equal amount of semen and after chilling in refrigerator (4 °C) for two hours were frozen in liquid nitrogen container. After thawing the straws at day 10, sperm motility parameters were assayed by CASA. Furthermore, the percentages of viability, plasma membrane integrity and normal morphology of sperms were evaluated by microscope. Data were analyzed by SAS software using GLM procedure and the means comparison was performed by TukeyKramer test at 5% error.Results: Results of the study showed that the effects of adding horsemint extract and cysteine into the extender and the interaction between them on the all motility and viability parameters of frozen ram sperm after thawing were significant (p<0.05), exempt for sperm morphology where only the effect of adding cysteine was significant. Means comparison showed that the greatest sperm total motility, plasma membrane integrity, linearity and curvilinear velocity were observed in cysteine10 treatment (without horsemint extract), while the greatest sperm viability, straight line velocity and average path velocity were seen in cysteine5 treatment (without horsemint extract). The greatest sperm progressive motility percentage was observed in horsemint200 group (without cysteine).Conclusion: In general, considering to the beneficial effect of adding cysteine into the extender based on tris egg yolk on the most of fertility parameters of ram frozen semen after thawing, using levels of 5 and 10 mmol cysteine per ml extender in order to maintain fertility of frozen ram semen is recommended.