تغذیه سیلاژ تفاله پونه با سطوح مختلف خرمای ضایعاتی بر قابلیت هضم، سنتز پروتیین میکروبی و فراسنجه‌های شکمبه ای و خونی گوسفندان نر بالغ کرمانی

سابقه و هدف: استفاده از فرآورده‌های فرعی و مواد دور ریختنی محصولات کشاورزی و صنایع فرآوری آن‌ها به‌دلیل داشتن مقادیر قابل توجهی از مواد مغذی و با ارزش پروتیینی و انرژی زایی در تهیه غذای دام میسر می‌باشد. سالانه حدود 950 تن تفاله پونه در ایران تولید می‌شود که اگر این تفاله به‌خوبی خشک شود به‌دلیل دارا بودن ارزش غذایی، می‌توان از آن در تغذیه دام استفاده کرد. ولی با توجه به این‌که رطوبت یک عامل محدود‌کننده جهت نگه‌داری محسوب می‌شود، سیلو کردن می‌تواند این محدودیت را از بین ببرد. هدف از تحقیق حاضر، تعیین ترکیب شیمیایی تفاله سیلو شده پونه با خرمای ضایعاتی و بررسی اثر تغذیه سیلاژ بر ماده خشک مصرفی، تولید پروتیین میکروبی و فراسنجه‌های خون بود. مواد و روش‌ها: 400 کیلوگرم تفاله پونه با 30 کیلوگرم خرمای ضایعاتی در سطوح صفر (شاهد)، پنج، 10 و 15 درصد ماده خشک با هم مخلوط و به‌مدت 45 روز سیلو شد. پس از تعیین ترکیب شیمیایی و ارزیابی حسی سیلاژها، به‌ میزان 20 درصد از آن‌ها در جیره‌های آزمایشی استفاده شد. پس از تهیه جیره‌های آزمایشی، فراسنجه‌های مورد نظر با استفاده از چهار راس گوسفند نر بالغ کرمانی با میانگین وزن زنده 2±40 کیلوگرم در قالب طرح چرخشی در چهار دوره 21 روزه بررسی شد. از مایع شکمبه هر گوسفند در پنج روز آخر هر دوره توسط لوله مری متصل به دستگاه ساکشن، جهت تعیین ph و نیتروژن آمونیاکی شکمبه، نمونه‌گیری به‌عمل آمد. در آخرین روز هر دوره و در چهار ساعت پس از مصرف خوراک، خون‌گیری از گوسفندان از طریق ورید وداج انجام گرفت. جهت تعیین میزان آلانتوئین و پروتیین میکروبی، میزان ادرار تولیدی در روزهای نمونه‌گیری در طول 24 ساعت با ظرف‌هایی که در زیر قفس‌های متابولیکی قرار داشت، جمع‌آوری شد.یافته‌ها: با توجه به ارزیابی حسی، سیلاژهای پونه دارای خرما با نمره 20 رتبه بسیار خوب را به‌خود اختصاص دادند. افزودن خرما ضایعاتی به سیلاژ تفاله پونه موجب افزایش میزان ماده خشک و چربی سیلاژ شد (0.05>p). مصرف ماده خشک و قابلیت هضم مواد مغذی جیره‌ها تحت تاثیر سیلاژ تفاله پونه با سطوح مختلف خرمای ضایعاتی قرار نگرفت. تغذیه سیلاژهای مختلف بر نیتروژن مصرفی، نیتروژن دفعی از طریق ادرار و مدفوع و درصد ابقاء نیتروژن در گوسفندان بی‌تاثیر بود. کل مشتقات پورینی و در نتیجه آن سنتز پروتیین میکروبی در گوسفندان، تحت تاثیر نوع سیلاژ تفاله پونه قرار نگرفت. با افزایش سطح خرمای ضایعاتی در تهیه سیلاژ تفاله پونه، سطح کلسترول و آلبومین خون دام‌ها به‌صورت خطی افزایش یافت (0.05>p). نتیجه‌گیری: براساس نتایج به‌دست آمده، می‌توان گزارش کرد که سیلو کردن تفاله پونه با خرمای ضایعاتی سبب افزایش کیفیت سیلاژ شده، اما با توجه به عدم تفاوت معنی‌دار در فراسنجه‌های اندازه‌گیری شده، می‌توان از سیلاژ تفاله پونه بدون افزودنی و یا با خرمای ضایعاتی به‌ میزان 20 درصد در جیره گوسفندان استفاده کرد.

The effect of feeding of Mentha pulegium pulp silage with wasted date on dry matter intake,digestibility and ruminal and blood parameters of Kermani mature rams

Background and objectives: The use of agricultural byproducts and waste because of its high value of nutrients, is possible in the preparation of animal feed. About 950 tons of Mentha pulegium pulp is produced annually in Iran. If this pulp dries well, it can be used in animal feed due to its nutritional value. Due to the fact that moisture is a limiting factor for animal feed storage, ensiling can eliminate this limitation. This study was to evaluate of chemical composition of Mentha pulegium pulp silage with wasted date and its feeding effects on dry matter intake, microbial protein yield and blood parameters in sheep. Materials and methods: 400 kg of Mentha pulegium pulp were mixed thoroughly with 30 kg of wasted date at levels of 0 (control), 5, 10 and 15 % (DM basis) and ensiled for 45 days. After determining the chemical composition and sensory assessment of the silages, level of 20 % (DM basis) was used in experimental diets. For determine the effects of Mentha pulegium pulp silage on sheep, four mature ram (with 40 ± 2 live weight) were used in a changeover design with four periods of 21 days. In the 5 days at the end of each period at 0, 3, 6 and 9 h after morning feeding, rumen fluid was sampled from sheep by esophagous tube and were filtered through three layers of cheesecloth. Blood samples were collected at the end of each period and 4 h after morning feeding in 10 mL. To determine the amount of allantoin and microbial protein synthesis, the daily urine produced during 24 hours was collected.Results: According to the sensory assessment, silages containing of wasted date get score of very good of 20. Adding wasted date to Mentha pulegium pulp increased the DM and ether extract of silages. DM intake and digestibility of DM, crude protein and NDF of experimental diets were not affected by silages of Mentha pulegium pulp with different levels of wasted date. Nitrogen intake, nitrogen excretion and the percentage of nitrogen retention were not affected by experimental diets. Total purine derivatives and microbial protein synthesis did not change. The level of blood cholesterol and albumin were significantly changed by feeding diets containing Mentha pulegiumsilage with wasted date (p < 0.05).Conclusion: In conclusion, could be used Mentha pulegium pulp silage up to 20 % without additives or with wasted date in sheep diet.