اثر محدودیت خوراکدهی بر عملکرد، قابلیت هضم، فراسنجه‌های خونی و ویژگی‌های کشتار در بره‌های سنجابی

سابقه و هدف: غالب پژوهش‌های انجام شده در حوزه محدودیت خوراکدهی، القای دوره رشد جبرانی را نیز در دستور کار خود داشته و در رابطه با عملکرد پروار دام در شرایط محدودیت خوراکدهی دائمی (اعمال محدودیت در کل دوره پروار) و به ویژه در جیره‌های کنسانتره‌ای اطلاعات چندانی در دسترس نیست. پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر اعمال محدودیت کمی در خوراک مصرفی بره‌های نر نژاد سنجابی بر عملکرد رشد، غلظت فراسنجه‌های سرم، قابلیت هضم اجزای شیمیایی جیره و وزن برخی اجزای غیرلاشه‌ای به انجام رسید. مواد و روش‌ها: این پژوهش در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تیمار و هفت تکرار و با استفاده از 21 راس بره نر نژاد سنجابی (با میانگین سنی 9±90 روز و دامنه وزنی 3.25±29.5 کیلوگرم) انجام شد. جیره آزمایشی بر اساس جداول انجمن ملی تحقیقات (2007) تنظیم گردید. بره‌ها پس از شیرگیری به طور تصادفی در بین تیمارهای آزمایشی توزیع شدند. تیمارهای آزمایشی شامل: 1) مصرف آزادانه خوراک در کل دوره پروار (شاهد)؛ 2) خوراکدهی در سطح 90 درصد از مصرف آزاد و 3) خوراکدهی در سطح 80 درصد از مصرف آزاد در کل دوره پروار بودند. خوراک مصرفی هر بره روزانه و افزایش وزن و ضریب تبدیل خوراک هر سه هفته یکبار محاسبه شدند. به‌منظور تعیین غلظت برخی فراسنجه‌های خونی، در روزهای 1، 42 و 84 آزمایش از ورید وداج بره‌ها خونگیری به‌عمل آمد. قابلیت هضم اجزای شیمیایی جیره با استفاده از نشانگر خاکستر نامحلول در اسید مورد بررسی قرار گرفت. پس از اتمام دوره 84 روزه رکوردبرداری، چهار بره از هر تیمار کشتار و درصد لاشه و وزن اجزای غیرلاشه‌ای مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته‌ها: میانگین افزایش وزن روزانه به طور خطی با کاهش سطح مصرف خوراک کاهش یافت (0.01>p) و ضریب تبدیل خوراک تحت تاثیر محدودیت خوراکدهی قرار نگرفت. مقدار وزن زنده، وزن بدن خالی، وزن لاشه گرم، و اوزان سر، دنبه، کلیه ها، چربی بطنی و دستگاه گوارش خالی در تیمار 3 در مقایسه با گروه شاهد به طور معنی داری کاهش یافت (p<.0.05). به استثنای وقوع کاهش معنی دار در غلظت انسولین و گلوکز خون (p<.0.05)، محدودیت خوراکدهی تاثیری بر غلظت دیگر فراسنجه های اندازه گیری شده در سرم خون شامل پروتئین کل، کراتین، اوره، کلسترول، اسیدهای چرب غیراستریفه و نیز غلظت هرمون های تیروکسین (t4) و تری یدوتیرونین (t3) نداشت. اعمال محدودیت خوراکدهی به استثنای قابلیت هضم چربی خام (p<.0.05) تاثیری بر قابلیت هضم ماده خشک و دیگر اجزای شیمیایی جیره نداشت.