برآورد فراسنجه های ژنتیکی صفات وزن بدن، افزایش وزن روزانه و نسبت های کلیبر در گوسفند نژاد ماکویی

سابقه و هدف: گوشت گوسفند یکی از منابع مهم تامین پروتئین حیوانی در کشور در مقایسه با گوشت بز و گاو می‌باشد. با این حال به خاطر عدم برنامه ریزی‌ها در سطح کلان کشوری و ضعف و ناکارآمدی سیستمهای پرورشی در کشور، این میزان جوابگوی نیاز مصرف کنندگان نمی‌باشد. علاوه براین، برای تعیین معادلات هدف اصلاح نژاد و شاخص انتخاب، برآورد پارامترهای ژنتیکی صفات مهم اقتصادی گوسفند ضروری می‌باشد. مواد و روش‌ها: در این تحقیق، اطلاعات مربوط به صفات وزن بدن که طی سالهای 1375 تا 1392 در ایستگاه پرورش و اصلاح نژاد گوسفند ماکویی، در استان آذربایجان غربی جمع آوری شده بود، برای برآورد پارامترهای ژنتیکی صفات رشد و نسبت کلیبر استفاده گردید. صفات مورد مطالعه در این تحقیق شامل صفات اوزان تولد‌، شیرگیری، شش ماهگی و یکسالگی، افزایش وزن روزانه از تولد تا شیرگیری، افزایش وزن روزانه از شیرگیری تا شش ماهگی، نسبت کلیبر از تولد تا شیرگیری و نسبت کلیبر از شیرگیری تا شش ماهگی بودند. مولفه‌های واریانس و کوواریانس صفات مورد مطالعه با استفاده از روش حداکثر درستنمایی محدود شده (reml) و مدل‌های حیوانی مختلف نرم افزار asreml بدست آمدند. پس از برازش مدل های حیوانی مورد استفاده، بهترین مدل برای هر صفت بر اساس لگاریتم درستنمایی تعیین شد. یافته‌ها: بهترین مدل برای صفت وزن تولد مدل شماره 3 (اثر افزایشی ژنتیکی مستقیم و مادری بدون در نظر گرفتن کوواریانس آنها)، صفات وزن شیرگیری، شش ماهگی و افزایش وزن روزانه از تولد تا شیرگیری مدل شماره 2 (اثر ژنتیکی افزایشی مستقیم و محیط دائمی مادری) و برای صفات یکسالگی، افزایش وزن روزانه از شیرگیری تا شش ماهگی، نسبت کلیبر از تولد تا شیرگیری و نسبت کلیبر از شیرگیری تا شش ماهگی مدل شماره 1 (اثر افزایشی مستقیم) برآورد گردید. براساس نتایج وراثت پذیری مستقیم برای صفات اوزان تولد، شیرگیری، شش ماهگی و یکسالگی، افزایش وزن روزانه از تولد تا شیرگیری، افزایش وزن روزانه از شیرگیری تا شش ماهگی، نسبت کلیبر از تولد تا شیرگیری و نسبت کلیبر از شیرگیری تا شش ماهگی به ترتیب 0.04±0.15، 0.03±0.16، 0.04±0.21، 0.06±0.22، 0.05±0.13، 0.04±0.14، 0.03±0.06 و 0.02±0.03 برآورد گردید. وراثت پذیری مادری برای وزن تولد 0.02±0.08 برآورد گردید. همبستگی ژنتیکی مستقیم از 0.13 (‌بین وزن یکسالگی با نسبت کلیبر از شیرگیری تا شش ماهگی) تا 0.94 (‌بین وزن شیرگیری با نسبت کلیبر از تولد تا شیرگیری) متغیر بود. نتیجه‌گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که انتخاب برای نسبت کلیبر، ضمن افزایش سرعت رشد بره‌ها، باعث افزایش راندمان خوراک مصرفی می‌شود.