بررسی موقعیت‌های جسم زرد و جنین و ارتباط آن‌ها با فراسنجه‌های خونی میش‌های آبستن و غیرآبستن لری بختیاری

سابقه و هدف: متابولیت‌های مختلف از جمله گلوکز، کلسترول و نیتروژن اوره سرم از شاخص‌های بسیار مهم برای بیان وضعیت پروتئین و انرژی در گوسفند هستند. نشان داده شده است که غلظت متابولیت‌های سرم در زمان‌های مختلف فعالیت تولیدمثلی و همچنین در میش‌های آبستن با یک یا دو جنین تغییر می‌کند. بنابراین هدف از انجام این مطالعه بررسی تاثیر وضعیت‌های مختلف تولیدمثلی بر غلظت متابولیت‌های مختلف سرم در میش‌های لری بختیاری بود. مواد و روش‌ها: این تحقیق طی فصول تولیدمثل و غیر تولیدمثل در میش‌های آبستن و غیر آبستن انجام شد. در ابتدای آزمایش با مراجعه به کشتارگاه، میش‌های نژاد لری بختیاری با سن 3 الی 4 سال انتخاب شدند. سپس نمونه‌های خون از همه میش‌ها قبل از کشتار جمع‌آوری و برای اندازه‌گیری گلوکز، کلسترول و نیتروژن اوره سرم به آزمایشگاه منتقل شدند. بخش اول این پژوهش در فصل غیر تولیدمثلی انجام شد و 48 عدد دستگاه تولیدمثلی غیرآبستن جمع‌آوری و به سه گروه تیماری به‌صورت زیر تقسیم شدند. گروه 1: دارای یک جسم زرد؛ گروه:2 دارای دو جسم زرد (یک‌طرفه) و گروه 3: دارای دو جسم زرد (دو طرفه). بخش دوم این پژوهش طی فصل تولیدمثلی انجام شد. 144 دستگاه تولیدمثلی جمع‌آوری و در 9 گروه تیماری به صورت زیر تقسیم شدند. گروه 1: دارای یک جسم زرد و غیرآبستن؛ گروه 2: دارای دو جسم زرد (یک‌طرفه) و غیرآبستن؛ گروه 3: دارای دو جسم زرد (دو طرفه) و غیرآبستن؛ گروه 4: دارای یک جسم زرد با یک جنین؛ گروه 5: دارای یک جسم زرد با دو جنین؛ گروه 6: دارای دو جسم زرد (یک‌طرفه) با یک جنین؛ گروه 7: دارای دو جسم زرد (دوطرفه) با یک جنین؛ گروه 8: دارای دو جسم زرد (یک‌طرفه) با دو جنین و گروه 9: دارای دو جسم زرد (دو طرفه) با دو جنین. یافته‌ها: این پژوهش نشان داد که از بین تیمارهای آزمایشی، بالاترین غلظت گلوکز سرم در میش‌های دارای یک جسم زرد با یک جنین و پائین‌ترین غلظت گلوکز سرم در میش‌های دارای دو جسم زرد (دو طرفه) با دو جنین مشاهده شد (p<0/05). همچنین غلظت گلوکز سرم در میش‌های دارای دو جسم زرد (یک طرفه و دوطرفه) که تنها یک جنین داشتند نسبت به میش‌های دارای یک جسم زرد با دو جنین به‌طور معنی‌داری بیشتر بود (p<0/05). نتایج نشان داد که غلظت کلسترول سرم میش‌ها در فصل تولیدمثل نسبت به فصل غیرتولیدمثل در هر دو وضعیت جسم زرد منفرد و دوتایی به‌طور معنی‌داری بیشتر بود (p<0/05). علاوه بر این، غلظت کلسترول سرم در میش‌های دارای یک جسم زرد و دو جنین نسبت به میش‌های دارای جسم زرد دوتایی (دو طرفه) با دو جنین اختلاف معنی‌داری نداشت. غلظت نیتروژن اوره سرم نیز در میش‌های غیر آبستن طی فصل تولیدمثل به‌طور معنی‌داری (p<0/05) بیشتر از فصل غیر تولیدمثل بود. به‌علاوه، غلظت این متابولیت بین میش‌های با موقعیت‌های مختلف جسم زرد (یک‌طرفه و دوطرفه) و همچنین میش‌های دارای یک جسم زرد و دو جنین اختلاف معنی‌داری نداشت. نتیجه‌گیری: نتایج به‌طور کلی نشان داد که غلظت گلوکز سرم طی فصل غیر تولیدمثلی نسبت به فصل تولیدمثلی بیشتر بود در حالی‌که در میش‌های آبستن نسبت به میش‌های غیر آبستن همچنین در میش‌های با دو جنین نسبت به یک جنین کمتر بود. غلظت کلسترول و نیتروژن اوره سرم نیز در میش‌های آبستن نسبت به میش‌های غیر آبستن و در میش‌های دارای دو جنین نسبت به یک جنین بیشتر بود.