مقایسه استفاده از زرده تخم مرغ و لسیتین سویا و افزودن آلبومین سرم گاوی بر انجمادپذیری و باروری منی گاو

سابقه و هدف: ذخیره و نگهداری سرمایی منی دام‌ها در دوره‌های طولانی‌تر، استفاده از ذخایر ژنتیکی بهتر را امکان‌پذیر می‌سازد که در این بین، آسیب ناشی از پراکسیداسیون و شوک سرمایی باعث کاهش باروری منی می‌شود. بنابراین استفاده از موادی در ترکیب رقیق کننده که بتواند در حفظ باروری اسپرم موثر باشد، بسیار مهم خواهد بود. در این تحقیق، به منظور بررسی اثر استفاده از سطوح مختلف لسیتین سویا به جای زرده تخم‌مرغ در رقیق‌کننده تریس و همچنین اثر افزودن آلبومین سرم گاوی بر ویژگی‌های باروری منی گاو، سه آزمایش در سه شرایط دمایی نگهداری شامل دمای اتاق (c°24)، دمای یخچال (c°5) و به صورت منجمد در ازت مایع انجام شد. مواد و روش‌ها: نمونه‌های منی از چهار راس گاو 3 ساله نژاد هلشتاین و با استفاده از مهبل مصنوعی جمع‌آوری شده و پس از ارزیابی اولیه کیفیت آنها با هم مخلوط شدند. سپس نمونه‌های منی با چهار نوع رقیق کننده مختلف دارای زرده تخم مرغ و سه سطح 0/5، 1 و 1/5 درصد لسیتین سویا رقیق شدند. قبل از پر کردن پایوت‌های نیم سی‌سی با منی رقیق شده، به نیمی از آنها 10 میلی‌گرم آلبومین سرم گاوی افزوده شد. پایوت‌ها در سه شرایط دمایی نگهداری شدند؛ در دمای اتاق و و ارزیابی نمونه‌ها در ساعت‌های 3، 6 و 9، در دمای یخچال و و ارزیابی نمونه‌ها در ساعت‌های 3، 24 و 48 و در حالت انجماد در ازت و ارزیابی نمونه‌های یخ‌گشایی شده در روزهای 5، 10 و 15 روز بعد از انجماد. غلظت و درصد زنده‌مانی و جنبایی اسپرم‌ها به روش میکروسکوپی ارزیابی شدند. داده‌ها بر اساس آزمایش فاکتوریل 3×4×2 (شامل اثرات رقیق کننده، آلبومین سرم گاوی و زمان) با آرایش طرح کاملا تصادفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. مقایسه میانگین‌ها با آزمون حداقل تفاوت معنی‌دار بود. یافته‌ها: نتایج آزمایش در دمای اتاق نشان داد که اثر رقیق‌کننده و زمان بر زنده‌مانی و جنبایی اسپرم‌ها معنی‌دار بود (p<0.01) ولی اثر افزودن آلبومین تاثیر معنی‌دار بر آن نداشت. بیشترین زنده‌مانی (99/88 درصد) و جنبایی (99/75 درصد) اسپرم‌ها در گروه زرده تخم‌مرغ در ساعت سه مشاهده شد. در مورد نتایج آزمایش در دمای یخچال، اثر رقیق‌کننده و زمان بر زنده‌مانی و جنبایی اسپرم‌ها معنی‌دار بود (p<0.01) ولی اثر افزودن آلبومین تاثیر معنی‌دار بر آن نداشت. بیشترین زنده‌مانی (98/34 درصد) و جنبایی (97/67 درصد) اسپرم‌ها در گروه زرده تخم‌مرغ در ساعت سه مشاهده شد. اثر رقیق‌کننده و زمان بر زنده‌مانی و اثر رقیق‌کننده، آلبومین و زمان بر جنبایی اسپرم‌های منجمد پس از یخ‌گشایی معنی‌دار بود (p<0.05). بیشترین زنده‌مانی (68/18 درصد) و جنبایی (62/65 درصد) اسپرم‌ها به‌ترتیب در گروه زرده تخم‌مرغ در روز 5 بعد از انجماد بود. نتیجه‌گیری کلی: در مجموع، نتایج این تحقیق نشان داد که در رقیق‌کننده تریس، استفاده از زرده تخم‌مرغ نسبت به لسیتین سویا در شرایط نگهداری مایع و انجماد منی گاو برتری دارد. همچنین، افزودن سرم آلبومین گاوی به رقیق کننده تاثیری در بهبود زنده‌مانی و جنبایی اسپرم‌های منی گاو ندارد.