بررسی اثرمکمل های مختلف مس برعملکرد، برخی فراسنجه های خون و پاسخ ایمنی همورال دربره‌های نرسنجابی

سابقه و هدف: مس از عناصر کم‌مصرف می باشد که در بسیاری از فرآیندهای مهم بدن حضور دارد و نقش حیاتی ایفا میکند. کمبود مس در برخی نواحی جهان یک مشکل عمده در نشخوارکنندگان محسوب میشود. به همین منظور در تنظیم جیره غذایی گوسفند برای جبران کمبود مس معمولاً از مکمل‌های تغذیه‌ای استفاده می‌شود. بنابراین، پژوهش حاضر به منظور ارزیابی اثر دو فرم مکمل مس بر عملکرد، برخی فراسنجه‌های خونی و صفات لاشه بره‌های نر سنجابی طراحی شد. مواد و روش‌ها: تعداد 15 راس بره نر (3/38±26/04 کیلوگرم؛ 3 4 ماهه) در سه گروه پنج راسی در قالب طرح کاملاً تصادفی در جایگاه انفرادی به مدت 90 روز نگهداری شدند. تیمارها شامل جیره پایه (شاهد، محتوی 5/6 میلی گرم در کیلوگرم مس) بدون مکمل مس، جیره پایه+15 میلی‌گرم مس لایزین در کیلوگرم ماده خشک و جیره پایه+ 15 میلی گرم نانومس در کیلوگرم ماده خشک بودند. مکمل‌ها روزانه به همراه جیره پایه در اختیار بره‌ها قرار گرفت. در روزهای صفر،60،30 و90 آزمایش از ورید وداج بره ها خونگیری به عمل آمد و میزان مس و روی پلاسما، میزان سرولوپلاسمین سرم، فعالیت آنزیم سوپراکسیددیسموتاز، ظرفیت آنتی‌اکسیدانی تام، شاخص مالون دی آلدهید، شمارش تفریقی گلبول های سفید خون و هماتوکریت تعیین گردید. در پایان آزمایش، تعداد 3 راس بره از هر گروه به روش استاندارد ذبح گردید و از بافت های چهارسر ران، کبد، کلیه و طحال برای اندازه گیری میزان مس، نمونه برداری شد و برخی صفات لاشه مورد بررسی قرار گرفت. یافته‌ها: استفاده از مکمل مس در فرم‌های مختلف تاثیری بر عملکرد رشد بره ها نداشت. استفاده از مکمل مس تاثیری بر فعالیت آنزیم سوپراکسیددیسموتاز و ظرفیت آنتی اکسیدانی کل نداشت ولی شاخص مالون‌دی‌آلدئید سرم خون در مقایسه با گروه شاهد کمتر بود (p<0/05). درصد هماتوکریت دربره‌های تغذیه شده با جیره حاوی مکمل مس نسبت به گروه شاهد تفاوت معنی داری نداشت ( p>0/05) ولی درصد لنفوسیت در بره‌های دریافت‌کننده مس آلی و درصد نوتروفیل در بره‌های گروه مس نانو کمترین بود (p<0/05). افزودن مکمل مسلیزین به جیره غلظت مس پلاسما را نسبت به گروه های شاهد و مکمل نانو مس افزایش داد (p<0/01) و غلظت روی پلاسما روند کاهشی داشت (p>0/05). همچنین مکمل نمودن جیره با مس تاثیر معنی‌داری بر غلظت سرولوپلاسمین نداشت. میزان ذخیره عنصر مس در بافت‌های کبد و طحال گروه‌های دریافت‌کننده مکمل مس نسبت به گروه شاهد بیشتر بود (p<0/05). نتیجه‌گیری: در مجموع نتایج نشان داد که استفاده از مکمل مس به فرم‌های آلی یا نانو تاثیر معنی‌داری بر عملکرد رشد بره‌ها نداشت. علاوه براین وضعیت آنتی اکسیدانی و سیستم همورال بره ها نیز تحت تاثیر قرار نگرفت هرچند سبب بهبود شاخص مالون‌دی‌آلدئید سرم خون شد.

Assessing the various copper supplements effect on performance, some blood parameters and humoral immune response of male Sanjabi lambs

Background and objectives: Copper is a microelement that is present in many important processes in the body and plays a vital role. Copper deficiency in some parts of the world is a major problem in ruminants. For this reason, dietary supplements are commonly used to regulate the diet of sheep to compensate for copper deficiency. Therefore, this study was carried out to evaluate the effects of two forms of copper supplement on performance, some blood parameters and carcass traits of male Sanjabi lambs. Materials and methods: A total of 15 male lambs (26.04±3.38 Kg, 34 months) in three groups of five placed in individual pens for a period of 90 days using completely randomized design. The treatments included: (1) basal diet (containing 5.6 mg Cu/kg DM; control) without supplementary Cu, (2) basal diet + 15 mg/kg DM Cu Lys and (3) basal diet + 15 mg/kg DM NanoCu. Supplements on a daily basis, were allocated to the lambs along with basal diet. On days zero, 60, 30 and 90 blood samples were taken from jugular vein and the concentration of plasma Cu and Zn, serum ceruloplasmin level, superoxide dismutase enzyme activity (SOD), total antioxidant capacity (TAC), malondialdehyde index (MDA), differential count of white blood cells and hematocrit was determined. In the end of experiment, three lambs were slaughtered from each group using standard method. Quadriceps tissue, liver, kidney and spleen samples were taken to measure the amount of Cu and some carcass traits were measured. Results: The use of Cu supplement in various forms had no effect on growth performance of lambs. Copper supplementation had no effect on SOD and TAC, but the MDA index of blood serum was lower compared to the control (P<0.05). Hematocrit in lambs fed diets containing Cu supplements were not significantly different than the control but the percentage of lymphocyte in lambs received organic Cu and neutrophil percentage in lambs of Nano Cu group were lowest (P<0.05). Addition of CuLys to the diet increased plasma Cu concentration compared to control and NanoCu groups (P<0.01) and plasma Zn concentration tended to decrease (P>0.05). Also, supplementation of diet with Cu had no effect on ceruloplasmin concentration, significantly. The amount of copper deposited in liver and spleen tissues of Cu supplemented groups were higher than those of the control (P<0.05). Conclusion: In general, the results showed that the use of Cu supplement in the form of organic or Nano did not influence growth performance. In addition to that antioxidant status and humoral systems of lambs were not affected, however, malondialdehyde index was improved.