ارزیابی اثر پرتوتابی الکترون بر ارزش تغذیه‌ای تفاله ی انگور قرمز در تغذیه نشخوارکنندگان با استفاده ازروش‌های آزمایشگاهی و تکنیک کیسه‌های نایلونی

سابقه و هدف: مصرف مقادیر بالای تانن های متراکم از طریق جیره غذایی بسته به نوع و منبع آن و میزان مقاومت دام، تاثیر منفی بر توان مصرف خوراک، ضرایب گوارش پذیری و بازدهی تولید در نشخوارکنندگان دارد. تاکنون روش های مختلفی با هدف کاهش فعالیت و غلظت تانن های متراکم در مواد خوراکی مورد استفاده در تغذیه دام مورد آزمون قرار گرفته اند. روش های مختلف پرتوتابی به عنوان عمل آوری های پاک و بدون آلودگی های شیمیایی مطرح بوده و با کارایی انرژتیک بالاتری نسبت به سایر روش های عمل آوری، می توانند جایگزین مناسبی برای بسیاری از عمل آوری های مرسوم باشند. این پژوهش در راستای بررسی میزان و سطح فعالیت ترکیبات فنولیک و فراسنجه های مختلف ارزش تغذیه ای تفاله انگور قرمز پرتوتابی شده با امواج بیم الکترونی انجام شد. مواد و روش ها: تفاله انگور قرمز تهیه شده به صورت هوا خشک و دور از نور مستقیم آفتاب خشک شد. عمل آوری با الکترون در سه دز، 50 ،100 و 150 کیلو گری در مرکز تابش پرتو فرآیند یزد وابسته به سازمان انرژی اتمی ایران با دستگاه بیم الکترون با استفاده از سیستم رودوترون انجام شد. پس از اندازه گیری مقادیر تانن متراکم و ترکیبات شیمیایی مانند ماده خشک، پروتئین خام، خاکستر و الیاف نامحلول در شوینده خنثی، از سه راس گوساله نر اخته هلشتاین مجهز به فیستولای شکمبه ای به منظور تهیه مایع شکمبه و انکوباسیون نمونه ها در آزمون تجزیه پذیری استفاده شد. انکوباسیون شکمبه ای نمونه ها در ساعات 2 ،4 ،6 ،8 ،12 ،24 ،48 ،72 و 96 ،در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی و در دو دوره آزمایش مجزا انجام شد. یافته ها: نتایج این آزمایش نشان دهنده افزایش معنی دار مقدار ماده خشک و الیاف نامحلول در شوینده خنثی در تمامی سطوح عمل آوری و کاهش پروتئین خام در تیمارهای 50 و 100 کیلوگری بود. کل ترکیبات فنولیک، تانن کل، تانن متراکم آزاد، تانن متراکم متصل به پروتئین ها و دیواره سلولی و ترکیبات فنولی رسوب دهنده پروتئین در اثر پرتوتابی با الکترون کاهش یافته و میزان تجزیه پذیری پروتئین و دیواره سلولی، مقادیر گاز تولیدی در ساعات مختلف انکوباسیون و میزان انرژی قابل متابولیسم نسبت به گروه شاهد افزایش یافت. پرتوتابی الکترون همچنین سبب افزایش مقدار کل اسیدهای چرب فرار و میزان متان تولیدی نسبت به گروه شاهد شد. مقدار تجزیه پذیری موثر و بخش سریع تجزیه پروتئین نیز افزایش معنیداری نسبت به گروه شاهد نشان داد. نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان دهنده تفاوت در پاسخ تفاله انگور قرمز به سطوح مختلف پرتوتابی الکترون و لزوم انجام آزمون درونتنی به منظور ارزیابی بهتر اثر فرآوری بود. بر اساس نتایج، بهترین پاسخ در تاثیرگذاری بر فراسنجه های ارزش غذایی در راستای بهبود تخمیر شکمبه ای، تجزیه پذیری پروتئین و ماده خشک و میزان کاهش غلظت و فعالیت ترکیبات فنولی، را میتوان مربوط به سطح پرتوتابی با امواجی به شدت 100 کیلوگری دانست.