بررسی پارامترهای مرتبط با درصد جایگزینی و عایدی ناشی از نگهداری در گله گاوهای شیری با بهینه سازی سامانه تولید

سابقه و هدف: هدف از این مطالعه بررسی پارامترهای مرتبط با درصد جایگزینی و عایدی ناشی از نگهداری در گله گاوهای شیری با بهینه سازی سامانه تولید می باشد. تصمیم های بهینه جایگزینی به عنوان یکی از عوامل موثر بر سود دامداری ها شناخته می شوند، که این تصمیمات بطور مستقیم تحت تاثیر نوسانات قیمت شیر، قیمت لاشه و هزینه جایگزینی قرار می گیرند. وقتی ارزش های کنونی جریانهای نقدینگی آینده گاو کنونی در جایگاه و جایگزینش محاسبه شود تصمیم بهینه، نگهداری آن حیوانی است که ارزش کنونی بیشتری دارد. تفاوت در ارزش های کنونی هر دو حیوان عایدی ناشی از نگهداری است که بیانگر سود اضافی از زمان نگهداری تا زمان بهینه جایگزینی آن است. تقریبا دو سال تولیدی طول می کشد تا یک گاو جایگزین بتواند هزینه های تولید و پرورش خود را به دامدار باز پس دهد و موجب افزایش درآمد و ایجاد سود شود. طول عمر زیاد باعث کاهش هزینه های جایگزینی در گله می شود و با افزایش فاصله تجدید نسل سن گله را به طرف گاوهای مسن تر و پیرتر تغییر می دهد. و از سویی دیگر میانگین تولید گله به دلیل افزایش نسبت گاوهایی که در دوره های شیردهی بالاتری قرار دارند افزایش می یابد. مواد و روش ها: در این بررسی به کمک زبان برنامه‌نویسی متلب برنامه‌ای برای شبیه‌سازی سامانه‌ی زیست اقتصادی گله‌ طراحی و سپس درآمدها و هزینه‌ها در سیستم برآورد گردید. همچنین به منظور تعیین عمر بهینه گله و نرخ جایگزینی از روش برنامه ریزی پویای احتمالی استفاده شد. علت استفاده از برنامه ریزی پویای احتمالی، طبیعت دینامیک و نیز عدم قطعیتهای موجود در مسئله می باشد. گاو شیری با متغیرهای حالت شامل دوره شیردهی، ظرفیت تولید شیر و حالات مختلف تاخیر در آبستن شدن تعریف گردید. در هر مرحله گاوهای شیری به‌وسیله متغیرهای وضیعتی شامل توان تولیدی در 3 سطح (کم تولید، متوسط و پر تولید) و عملکرد تولیدمثلی در 4 سطح با فاصله زایش 410، 450، 490 و 530 روز طبقه بندی شدند. به منظور بررسی اثر تغییر در مقادیر ورودی روی پاسخ مدل از تست حساسیت استفاده شد. یافته ها: نتایج بررسی نشان داد با افزایش قیمت تلیسه، تعداد کمتری گاو حذف می شود و عمر بهینه گله افزایش و نرخ جایگزینی پایین می آید. کاهش قیمت شیر به افزایش عمر بهینه گله و حذف کمتر گاوها منجر شد که مرتبط با نرخ پایین جایگزینی است. با افزایش فاکتور تنزیل (کاهش نرخ تنزیل) درصد گاوهای حذفی بالا رفته و عمر بهینه کاهش یافته و نرخ جایگزینی افزایش یافت. نتایج مدل در حالت عدم قطعیت سیستم تولید نشان داد هر پارامتری که سبب افزایش درصد جایگزینی می شود باعث کاهش میانگین عایدات ناشی از نگهداری حیوان rpo می شود. ارزشمندترین گاو گله گاوی است که بیشترین مقدار rpo را دارا است. ملاحظه گردید با بالا رفتن قیمت تلیسه، افزایش متوسط هزینه تغذیه، کاهش تولید متوسط گله، کاهش قیمت گوساله، کاهش قیمت شیر و کاهش قیمت گاو حذفی، عمر بهینه افزایش می یابد و تعداد گاو کمتری حذف می شود لذا ارزش نگهداری گاو موجود در گله بالاتر از حالتی می شود که قیمت تلیسه و هزینه تغذیه پایین و تولید متوسط گله، قیمت گوساله، قیمت شیر و قیمت گاو حذفی بالا است.