عوامل موثر بر مطالعه‌زدگی دانش‌آموزان – رویکرد فراترکیب

در حالی که فرهنگ مطالعه باید به عنوان یک عنصر اصلی در یادگیری، والاترین جایگاه را در میان دانش آموزان دارا باشد اما متاسفانه به دلایل گوناگونی، مطالعه از چنین موقعیتی برخوردار نشده و امروزه، عادت به مطالعه اهمیت خود را در میان دانش آموزان از دست داده است. هدف از پژوهش حاضر، شناسایی عوامل موثر بر مطالعه زدگی دانش آموزان بود. بر این اساس، این پژوهش با روش کیفی و رویکرد فراترکیب انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه مقالات و اسناد خارجی از سال 2002 تا 2022 و فارسی از سال 1381 تا 1401 بود که از بین 263 مقاله که با معیارهای شمول پژوهش همخوانی داشتند، 88 مقاله به‌عنوان مقالات نهایی انتخاب شدند. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روش تحلیل مضمون انجام گرفت و 40 مضمون پایه در 4 مضمون سازمان‌دهنده «عوامل فردی» (اعتیاد به اینترنت و استفاده از فضای مجازی، تماشای تلویزیون، نداشتن آگاهی از فواید مطالعه و ...)، «عوامل خانوادگی» (تحصیلات پایین والدین، نداشتن کتابخانه خانگی و ...)، «عوامل اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی» (ناتوانی مالی در خرید کتاب برای مطالعه، محیط و فضای نامناسب مطالعه و ...) و «عوامل نظام آموزشی» حجم زیاد کتب و تکالیف درسی، پژوهش‌محور نبودن تکالیف محوله به دانش آموزان و ...) به‌عنوان عوامل موثر بر مطالعه زدگی دانش آموزان شناسایی شدند. با توجه به شبکه مضامین به‌دست‌آمده از عوامل مطالعه زدگی شناسایی‌شده، مسئولان آموزش و پرورش می توانند با برنامه ریزی بهتر و برنامه عملیاتی مناسب برای حذف و کاهش اثر عوامل شناسایی‌شده و بهبود وضعیت مطالعه دانش آموزان اقدامات لازم را انجام دهند.

factors affecting students’ readicide: a meta synthesis approach

while the culture of study should have the highest position among students as a main element in learning, it has not enjoyed such a position due to various reasons, and today, the habit of studying has lost its importance among students. this research aimed to identify the factors affecting students’ readicide. therefore, this research was conducted with a qualitative method and a meta-synthesis approach. the statistical population included all foreign articles and documents from 2002 to 2022 and persian language articles from the same period. out of the 263 articles that matched the research inclusion criteria, 88 articles were selected as the final research sample. data analysis was carried out using a thematic analysis technique and 40 basic themes under 4 organizer theme categories including: &personal factors& (addiction to the internet and use of virtual space, watching tv, and not knowing the benefits of studying), &family factors& (low education of parents, and not having a home library), &social, economic, and cultural factors& (financial inability to buy books for study, and unsuitable study environment) and &factors of the educational system& (a large volume of textbooks and homework, and non-research-oriented assignments assigned to students) were identified as factors affecting students’ readicide. according to the network of themes obtained from the identified readicide factors, the education authorities can take the necessary measures with better planning and appropriate action plans to eliminate and reduce the effect of the identified factors and improve students’ study situation.