تحلیل موانع استقرار شش سیگما ناب- سبز با استفاده از مجموعۀ فازی بایپولار

شش سیگما یکی از مفاهیم عملیاتی در مدیریت پروژه است که با توجه به فعالیت پروژه‌های صنعتی و تولید پساب و پسماند در محیط، استفاده از رویکرد ترکیبی ناب- سبز ضرورت یافته است. شش سیگما ناب- سبز در عرصۀ عمل با موانعی همراه می‌شود؛ ازاین‌رو مقاله حاضر با هدف تحلیل موانع استقرار این رویکرد در پروژه‌های صنعتی انجام شده است. رویکرد ناب- سبز بر حداقل استفاده از منابع از طریق کاهش ضایعات تاکید می‌کند که باعث کاهش تاثیرات منفی زیست محیطی می‌شود. ازاین‌رو در ابتدا با استفاده از نظرات خبرگان وزن مربوط به دسته‌بندی موانع از طریق آنتروپی شانون به‌دست آمد؛ سپس با استفاده از تاپسیس فازی بایپولار رتبۀ موانع استخراج شده از ادبیات موضوعی محاسبه شد. مطابق محاسبات انجام شده سه رتبۀ اول موانع به ترتیب «عدم آگاهی در مورد فلسفه‌های شش سیگما ناب- سبز»، «عدم قطعیت بازگشت از پذیرش شش سیگما ناب-سبز» و «مواد اولیۀ بی‌کیفیت» است. بر اساس نتایج این پژوهش مدیران این نوع از پروژه‌ها، تدابیر لازم برای مدیریت موثر انجام می‌دهند تا در راستای اجرای پروژه با رویکرد ناب- سبز علاوه‌ بر کاهش ضایعات در طراحی و اجرای سیستم‌های مدیریت پساب و پسماند، اقداماتی همسو با کنوانسیون‌های بین‌المللی و استانداردهای جهانی و ملی را در جهت حفظ محیط زیست و مسئولیت اجتماعی انجام دهند.

analysis of barriers to the establishment of green-lean six sigma using bipolar fuzzy sets

six sigma is one of the operational concepts in project management. due to the activity of industrial projects and the production of wastewater and waste in the environment, the use of a pure-green combined approach has become necessary. six sigma lean-green is associated with obstacles in practice; therefore, the present article aims to analyze the obstacles to the implementation of this approach in industrial projects. accordingly, using the opinions of experts, the weight related to the classification of obstacles was obtained through shannon entropy. then, using bipolar fuzzy topsis, the rank of obstacles extracted from the thematic literature was calculated. according to the calculations, the first three ranks of obstacles are &lack of knowledge about the philosophies of six sigma green&, &uncertainty of returning from the acceptance of six sigma green& and &poor quality raw materials&. based on the results of this study, the managers of this type of projects can take necessary measures for effective management in order to implement the project with a pure green approach, in addition to reducing waste in the design and implementation of wastewater management systems, measures in line with international conventions and international standards and national work to protect the environment and social responsibility.