تحلیل و بررسی نظریۀ پیرنیا دربارۀ رون کرمانی با رویکرد جهت‌گیری بهینه در معماری و شهرسازی کرمان

رون معماری از نظرات مطرح پیرنیاست که معماری سنتی کرمان را بنا بر شرایط اقلیمی، جغرافیایی و طبی در راستای مشخصی می‌داند.هدف این نوشتار بررسی این نظر و شناخت معماری سنتی کرمان از این زاویه و بررسی میزان درستی این نظریه و همچنین شرایط اقلیمی کرمان و انتخاب جهت بهینه برای معماری و شهرسازی این شهر می‌باشد. سوال مطرح شده در این نوشتار این است: آیا به راستی معماری سنتی و شهرسازی کرمان بر اساس رون مطرح شده توسط پیرنیا طراحی شده است؟ جهت بهینه برای معماری و شهرسازی در این اقلیم کدامست؟ برای پاسخ به این پرسش پس از شرح و بسط این نظریه و پرداختن به اهمیت مبحث جهت‌گیری در طراحی معماری پایدار و بهینه‌سازی مصرف انرژی، اقلیم کرمان بررسی و با روش کمی، فراوانی خانه‌های تاریخی کرمان در این جهت‌گیری اندازه‌گیری شد. نتایج به دست آمده از این بررسی‌ها نشان می‌دهد که رون مطرح شده توسط پیرنیا (کشیدگی شرقی-غربی) در کرمان فراوانی اندکی دارد و جهت‌گیری غالب خانه های کرمان به آنچه وی رون اصفهانی مینامد (کشیدگی شمال غرب-جنوب شرق)نزدیکتر است که در زمستان همزمان هم نور مناسب جنوب شرق را به جبهه آفتابگیر بنا میرساند و هم فضای زمستان نشین را از باد نامطلوب سرد و غبارآلود جنوب غرب  زمستان در امان میدارد.ضمنا این چرخش وجهت‌گیری در پلان،امکان رویکرد مناسب جبهه مورد استفاده در فصول گرم (بهار و زمستان) به سمت باد های مطلوب این فصول را فراهم آورده است.

the study and investigation of pirnia’s theory of kermani roon through examining the optimal orientation in architecture and urban planning of kerman

architectural roon -the orientation of a city and its buildings- is an important theory by pirnia, who believed that the traditional architecture of kerman is built on a specific orientation due to its climate and medical and geographical conditions. the purpose of this study was to investigate and verify the cognition of this theory as well as comprehend the traditional architecture of kerman from this point of view. it also aimed to study the climate of the city and to find the perfect orientation for architecture and urbanism of kerman. the main question of the study was to determine whether the traditional architecture and urbanism of kerman is based on the roon introduced by pirnia. to answer the question, firstly, this theory and the importance of orientation in sustainable architecture and optimization of energy consumption were explained and expanded, and then the climate of kerman and the frequency of traditional houses in the mentioned orientation using quantitative method were studied. the results indicated that the roon which pirnia considered for the city -the east-west stretch- was low frequency, and the majority of the buildings were close to what he called roon of isfahan -the northwest-southeast stretch- which simultaneously provides buildings with suitable sunlight on the sunny front in winter and protects the winter-living room from the unpleasant, cold and dusty wind from southwest. this orientation in plans has provided the possibility of desired location of the used areas during warm seasons towards the pleasant seasonal prevailing wind.