ارزیابی نقش چیدمان فضایی بر شاخص‌های کیفیت بصری و نور روز در فضاهای داخلی واحدهای مسکونی در شهر اصفهان

کارکرد ادراکی، فضاهای داخلی مسکونی، به میزان زیادی، وابسته به کیفیت بصری آنها است، چیزی که مقوله‌ای کیفی به شمار آمده و از این رو، تحلیل آن، پیچیدگی‌های بسیاری به همراه دارد. هدف این تحقیق یافتن ارتباط تاثیرچیدمان فضاهای معماری داخلی واحدهای مسکونی بر بهبود کیفیت بصری فضاها می‌باشد به گونه‌ای که از نظر توزیع مناسب نور طبیعی نیز بهتر عمل نمایند. همچنین یافتن پاسخ این سوال که نحوۀ چیدمان فضاهای داخلی یک فضای معماری تا چه میزان و به چه نحوی بر چگونگی توزیع بهینۀ نور روز و شاخص‌های کیفیت بصری کاربران فضا تاثیر گذار است. در این راستا،  8 نمونه فضای مسکونی طراحی شده، ابتدا کیفیت بصری، با استفاده از ابزار ایزوویست در نرم افزار دیس مپ (depthmap)، با تکیه بر شاخص‌های بیشترین خط شعاع، دید اتصال دید و میانگین عمق دید، مورد سنجش قرار گرفته و داده‌های کمی، استخراج شده است و در ادامه شاخص‌های نور روز، شدت روشنایی و نیز نرخ یکنواختی نمونه ها در شهر اصفهان، توسط نرم افزار ریلوکس (relux) به‌دست آمده اند و در انتها ارتباط شاخص‌های کیفیت بصری و شاخص‌های نور روز بررسی شده است. نتایج نشان می دهد چیدمان فضاهای معماری داخلی در یک فضای مسکونی می‌تواند به توزیع بهینه شدت روشنایی و نرخ یکنواختی نور روزانه و نیز قرار گرفتن در محدودۀ مناسب شاخص‌های کیفیت بصری کمک نماید. در نهایت، شاخص های ایزوویست، که مبین کیفیت بصری گونه‌ها هستند، با متغیرهای نور روز، دارای رابطۀ همبستگی هستند. این امر، به معنای اعتبار روش پیشنهادی در سنجش کیفیت بصری و میزان نور دریافتی فضاهای مسکونی است. نتایج این تحقیق می تواند به صورت بالقوه در سنجش هم‌زمان کیفیت بصری و میزان نور دریافتی در فضاهای مسکونی موثر باشد. نتایج این تحقیق می تواند به صورت بالقوه در طراحی فضاهای داخلی واحدهای مسکونی مورد استفاده قرار گرفته و متعاقب آن بر کیفیت طرح های مسکونی موثر باشد.

evaluation of space syntax effect on visual quality and daylight indexes for the interior spaces of residential units in isfahan city

attention to the perceptual function of residential interiors depends to a large extent on their visual quality, which is a qualitative category, and therefore, its analysis has many complexities. this research seeks to answer the question of how and to what extent the arrangement and design of the interior elements in an architectural space affect the optimal distribution of daylight and visual comfort of space users. in fact, the purpose of this study was to discover the relationship between interior architectural elements and improve the visual quality of residential spaces in order to have the proper distribution of natural light. in this regard, 8 examples of residential spaces were designed, first, the visual quality of the sample of residential interiors was measured and quantitative data extracted through the isovist tool in depthmap software based on the visibility connection indicators, the maximum line of sight radius, and the average depth of vision. then, daylight indicators of brightness intensity and uniformity rate were also obtained in samples of isfahan city in relux software, and then, the relationship between visual quality indicators and daylight indicators was also investigated. finally, isovist indicators, which indicate the visual quality of species, were correlated with daylight variables confirming the validity of the proposed method in measuring the visual quality and amount of light received by residential spaces. the results of this study can be potentially effective in simultaneously measuring the visual quality and design of interior spaces of residential units and consequently, the quality of these units and the amount of light received in residential spaces.