شناسایی ترکیبات موجود در روغن اسانس برخی گیاهان رویشگاه منطقه جیرفت با استفاده از دستگاه gc/ms

در این پژوهش شش گیاه دارویی بومی شهرستان جیرفت به نام‌های آویشن (thymus vulgaris)، مرزه (satureja hortensis)، نعناع فلفلی (mentha piperita)، مریم‌گلی (salvia officinalis)، رزماری (rosmarinus officinalis) و بومادران (achillea millefolium) برای انجام آزمایش‌ها نمونه‌برداری شدند. اسانس گیری از قسمت‌های هوایی به روش تقطیر با بخار صورت گرفت و اسانس ها به‌وسیله دستگاه گاز کروماتوگرافی مجهز به طیف‌سنج جرمی آنالیز شد. نتایج نشان داد بیشترین میزان ترکیبات فنولی کل مربوط به اسانس های نعناع فلفلی و کمترین میزان ترکیبات فنولی مربوط به اسانس مرزه بود. اسانس گیاه مریم‌گلی دارای بالاترین درصد مهارکنندگی رادیکال آزاد dpph  و اسانس مرزه دارای کمترین درصد حذف رادیکال آزادdpph  بود. تجزیه اسانس این گیاهان نشان داد که ترکیب آلفا پینن در اسانس این گیاهان مشترک است. در بین ترکیبات تشکیل‌دهنده روغن فرار مریم‌گلی بیشترین مقدار مربوط به کامفر (33.60 درصد)، آلفاتوجن (25.45 درصد)، 1، 8سینئول (13.83 درصد)، آلفاپینن (7.01 درصد) و بتاپینن (6.49 درصد)، در اسانس بومادران بیشترین مقدار مربوط به 1، 8سینئول (24.37 درصد)، کارواکرول (15.57 درصد) و گاما–ترپینن (9.63 درصد) بود. ترکیبات عمده اسانس آویشن شامل تیمول (56.23 درصد)، گاماترپینن (14.59 درصد) و سیمن (13.49 درصد)، ترکیبات عمده اسانس مرزه، کارواکرول (54.16 درصد)، گاماترپینن (28.87 درصد) و سیمن (8.74 درصد)، اسانس نعناع فلفلی منتول (40.34 درصد) و منتون (29.57 درصد) و ترکیبات اصلی اسانس رزماری وربنون (16.93)، آلفا پینن (15.48 درصد)، کامفر (11.99 درصد) و بورنیل استات (10.32 درصد) بودند. در این تحقیق مشخص شد که اسانس همه‌ گیاهان موردمطالعه دارای ترکیبات فنولی و فعالیت آنتی‌اکسیدانی هستند و می‌توانند به‌عنوان آنتی‌اکسیدان طبیعی در صنعت مواد غذایی و دارویی به‌کار روند.

Identification of Compounds in Essential Oils of Some Plants in Jiroft Region Using GC/MS

In this study, experiments were carried out on six native medicinal plants of Jiroft (Thymus vulgaris, Satureja hortensis, Mentha piperita, Salvia officinalis, Rosmarinus officinalis and Achillea millefolium). Essential oils were obtained from the aerial parts of plants by hydrodistillation and analyzed by gas chromatography using mass spectrometric detection. The results showed that the highest amount of total phenolic compounds was related to Mentha piperita, Salvia officinalis sage essential oils (18.1 mg gallic acid/ ml) and the lowest amount of phenolic compounds was related to Satureja hortensis essential oil (4 mg gallic acid/ ml). Salvia officinalis essential oil had the highest percentage of free radical scavenging of DPPH in all concentrations and Satureja hortensis essential oil had the lowest. Chemical composition of the essential oils by GC/MS showed one common chemical compound of alphapinene was found in all the oils. Major composition oil of salvia officinalis were campher (33.60%), alphathujone (25.45%), 1,8cineol (13.83%), alphapinene (7.01%) and betapinene 6.49%) while those of Achillea millefoliom were 1,8cineol (24.37%), carvacrol (15.57%) and gamaterpinene (9.63%). Major composition oil of Thymus vulgaris were Thymol (56.23%), gammaTerpinene (14.59%) and Cymene (13.49%) and those of Satureja hortensis L. were carvacrol (54.16%), gamaterpinene (28.87%) and Cymene (8.74%). Major composition oil of Mentha piperita were Menthol (40.34%) and Menthone (29.57%) and those of Rosmarinus officinalis were Verbenone (16.93), αpinene (15.48), Camphor (11.99%) and Bornyl acetate (10.32%). In this study, it was found that the essential oils of all studied plants had phenolic compounds and antioxidant activity and could be used as natural antioxidants in the food and pharmaceutical industry.