پراکنش زمانی صید خرچنگ‌های حقیقی در مشتاهای خلیج فارس (محدوده آبهای اطراف بندرعباس)

ترکیب صید خرچنگ‌های حقیقی در مشتاهای مستقر در نوار ساحلی شهر بندرعباس به مدت یک سال از دی ماه 1401 تا دی ماه 1402 مورد مطالعه قرار گرفت. نمونه برداری به صورت ماهانه و از مشتاهای واقع در مناطق سورو، خواجه عطاء و نخل ناخدای بندرعباس انجام شد. شناسایی خرچنگ‌ها بر اساس خصوصیات ظاهری و به کمک کلیدهای شناسایی انجام شد. همچنین اطلاعات زیست سنجی خرچنگ‌های غالب شامل طول وعرض کاراپاس و وزن نمونه ها اندازه گیری شد. در طی دوره مورد مطالعه تعداد 4 گونه خرچنگ متعلق به 2 خانواده portunidae و matutidae شناسایی شد. از خانواده portunidae گونه های portunus segnis، p. sanguinolentus  و charybdis annulata در صید مشتاها مشاهده شدند و از خانواده matutidae تنها گونه matuta planipes شناسایی شد. ترکیب صید گونه ها نشان داد که گونه p. segnis با اختصاص79/4 درصد گونه غالب و سپس به ترتیب خرچنگ‌هایp. sanguinolentus   (19/4درصد) وc. annulata (0/7درصد) و m. planipes (0/4درصد) به لحاظ صید به خود اختصاص داده بودند. بررسی صید ماهانه و فصلی گونه ها نشان داد که در طی دوره مطالعاتی در صید مشتاهای سه منطقه سورو ، خواجه عطا و نخل ناخدا، گونه ی p. segnis در همه ی ماه های سال مشاهده شده است و گونه ی  p. sanguinolentus  در مشتای منطقه نخل ناخدا ، اغلب در شش ماهه دوم سال از مهر ماه تا اسفند و در منطقه خواجه عطا و تنها در فصل بهار و پاییز و در ماه های فروردین تا خرداد و مهرماه مشاهده شدند. در حالی که در مشتای منطقه سورو و در طی دوره مورد مطالعه مشاهده نشدند. سایر گونه ها شامل گونه ی c. annulata و  m. planipes به صورت موردی و در برخی از ماه های سال و فقط در منطقه نخل ناخدا یافت شدند. دامنه عرض کاراپاس خرچنگ‌های نر و ماده برای گونه غالب p. segins در طول مورد مطالعه متفاوت بوده، به طوری که عرض کاراپاس خرچنگ‌های نر بین 149-21 میلی‌متر(با میانگین 81/33 ±2/29 میلی‌متر) و در خرچنگ‌های ماده بین 124-23  میلی‌متر (با میانگین 88/45 ±2/47 میلی‌متر) متغییر بود.

temporal distribution of true crab catches in the persian gulf (bandar abbas region)

this study examined the species composition of true crabs caught in stake nets (moshta) located in the intertidal area of bandar abbas over the course of one year, from january 2023 to january 2024. monthly sampling was conducted at three moshta locations: soro, khaja ata, and nakhal nakhoda along the bandar abbas coast. crabs were identified based on their external morphological features, and biometric data, including the carapace length and width and the weight of the specimens, were recorded. during the study period, four crab species from two families, portunidae and matutidae, were identified. the portunidae family included portunus segnis, p. sanguinolentus, and charybdis annulata, while the matutidae family contained only matuta planipes. the catch composition revealed that p. segnis was the most dominant species, accounting for 79.4% of the total catch, followed by p. sanguinolentus (19.4%), c. annulata (0.7%), and m. planipes (0.4%). analysis of monthly and seasonal catch data showed that p. segnis exhibited significant abundance throughout the year at all three sampling locations. p. sanguinolentus was most abundant in the nakhal nakhoda region, particularly during the second half of the year (october to march), and was observed occasionally in the khaja ata region during spring, autumn, and between april to june and october. it was not observed in the soro region. other species, including c. annulata and m. planipes, were found sporadically in some months of the year, exclusively in the nakhal nakhoda area. the carapace width of male and female p. segnis crabs differed during the study, with male crabs ranging from 21 to 149 mm (average 81.33 ± 2.29 mm) and female crabs ranging from 23 to 124 mm (average 88.45 ± 2.47 mm).