ترکیب صید و شاخص صید به ازای واحد تلاش صیادی ماهیان سطح‌زی ریز (ساردین و موتو) به روش پرس‌ساین دو قایقی در استان هرمزگان (مطالعه موردی: صیدگاه‌های جزیره قشم)

پژوهش حاضر به مدت 9 ماه (از  شهریور ماه 1401 تا خرداد ماه 1402) در صیدگاه های رمچاه، سوزا، مسن و سلخ واقع در جزیره قشم و از طریق حضور روی قایق های پرس‌ساینر و ثبت 57 فقره تورریزی انجام شد. تور پرس‌ساین مورد استفاده در تحقیق به ترتیب دارای طول و ارتفاع 300 و 50 متر و اندازه چشمه 10 میلی‌متر (از گره تا گره مقابل) بود. در هر مرحله توراندازی اطلاعات تاریخ، زمان، موقعیت جغرافیایی تورریزی و توده وزنی صید هدف (ساردین و موتو ماهیان) و ضمنی اندازه گیری و ثبت شد. به‌طورکلی میانگین cpue (±حدود اطمینان 95%) صید هدف در این تحقیق 157/14 ± 991/23 کیلوگرم بر تورریزی به دست آمد. به تفکیک صیدگاه‌ها نیز این مقداربرای سلخ 364/01 ± 1300، رمچاه 295 ± 1246/88، مسن 214/20±669/23و سوزا 155/71± 587/5کیلوگرم بر تورریزی تخمین زده شد، که مقادیر به دست آمده برای صیدگاه‌های سلخ و رمچاه با صیدگاه‌های سوزا و مسن تفاوت معنی داری داشت (0.01>p). همچنین میانگین cpue (±حدود اطمینان 95%) صید هدف به تفکیک دو دوره زمانی گرم و سرد سال به ترتیب224/11± 1227/42و 174/20± 709/62کیلوگرم بر تورریزی به دست آمد که اختلاف معنی‌داری با هم داشتند (0.01>p).  بیشترین و کمترین درصد وقوع به ترتیب متعلق به موتو ماهیان با مقدار 100% و یال‌اسبی سربزرگ با مقدار 75/1 % بود. در بین گونه‌/گروه‌های صید ضمنی نیز بیشترین و کمترین میانگین cpue (± حدود اطمینان 95%)  نیز به یال‌اسبی سربزرگ با 3/51 ± 1/75 و سپرماهیان  با0/1 ± 70/0 کیلوگرم بر تورریزی اختصاص یافت. با توجه به افزایش روز افزون تلاش صیادی در سال های اخیر و مقایسه نتایج تحقیق حاضر با پژوهش های پیشین، مقدار cpue صید هدف به مرور زمان دچارکاهش محسوس گردیده که لازم است مدیران شیلات برای بهینه‌سازی تلاش‌صیادیِ در حال انجام اقدام عاجل نمایند.

catch composition and catch per unit effort of caught small-pelagic fish (sardines and anchovy) by double-boat purse seiners in hormozgan (the case of qeshm island)

the present study was carried out in the fishing grounds of small pelagic fish on qeshm island (namely ramcha, souza, messen, and salakh) from september 2022 to june 2023. field sampling was performed by double-boat purse seiners and conducting 57 netting. the length, height, and mesh size of purse seines were 300 m, 50 m, and 10 mm (str). data of date, time of setting, location, and weight of target species and bycatch were recorded for each setting net. the mean cpue (±95% ci) of small pelagic fish was overally obtained at 991.23 ± 157.14 kg per set. this was 1300 ± 364.01 for salakh, 1246.88 ± 295 for ramchah, 669.23 ± 214.20 for messen, and 587.5 ± 155.71 for souza, which there was a significant difference between salakh and ramcha compared to souza and messen (p<0.01). also, the mean cpue (±95% ci) of target catch for warm and temperate seasons were 1227.42 ± 224.11 and 709.62 ± 174.20 kg per setting net, which was significantly differ (p<0.01). the maximum and minimum of occurrence percentages were attributed to anchovy (with 100%) and trichiurus lepturus (with 1.75%). the highest and lowest of mean cpue (±95% ci) for bycatch species/groups, were related to the trichiurus lepturus (1.75 ± 3.51) and dasyatidae (0.07 ± 0.10) kg per setting. given that fishing efforts have increased in recent years in the region, the estimated values of cpue for target catch were smaller than in previous studies. therefore, the fisheries managers must take immediate action to optimize the ongoing fishing effort.