پروفایل ترکیبات معدنی و عناصر کمیاب مضر در بخش‌های مختلف ماهی شمسک بزرگ (ilisha megaloptera) صید شده از سواحل شمالی دریای عمان

ماهی منبع غذایی مهمی از چندین ماده معدنی است که نقش مهمی در سلامت انسان دارد. در مطالعه حاضر پروفایل مواد معدنی (سدیم، پتاسیم، کلسیم، منیزیوم، آهن، روی، مس، ید، سلنیوم و کروم) و عناصر کمیاب مضر (جیوه، سرب، کادمیوم و آرسنیک) در بخش‌های مختلف (شامل اسکلت اصلی، سر، باله شکمی و امعاء و احشاء، باله دمی و فیله) ماهی شمسک بزرگ (ilisha megaloptera) صید شده از سواحل شمالی دریای عمان اندازه‌گیری گردید. نتایج نشان داد که میزان این عناصر در بخش‌های مختلف به طور معنی‌داری با هم تفاوت داشته و در بسیاری از موارد، میزان معدنی در بخش‌های ضایعات بالاتر از فیله بوده است. سطوح اکثر مواد معدنی سنجش شده از سطح مورد نیاز برای سلامت انسان فراتر بود، که این امر پتانسیل ضایعات فرآوری ماهی شمسک بزرگ را به عنوان غذا یا مکمل های غذایی تقویت می‌کند. از نقطه نظر وجود عناصر مضر جیوه، سرب، کادمیوم و آرسنیک نتایج نشان داد که میزان این عناصر در تمام بخش‌ها پایین‌تر از حد مجاز برای مصرف انسان بوده است. از این نظر، نتایج مطالعه حاضر می‌تواند به عنوان مبنایی ارزشمند برای تولید فرآورده‌های با ارزش افزوده از ماهی شمسک بزرگ باشد.

profile of mineral compounds and harmful trace elements in different parts of the bigeye ilisha (ilisha megaloptera) caught from the northern coast of oman sea

fish are a significant dietary source of various minerals essential for human health. this study examined the mineral profile (sodium, potassium, calcium, magnesium, iron, zinc, copper, iodine, selenium, and chromium) and harmful trace elements (mercury, lead, cadmium, and arsenic) in different parts of the bigeye ilisha (ilisha megaloptera), including the backbone, head, abdominal fin and viscera, caudal fin, and fillet, from the northern coast of the oman sea. results revealed significant variations in element concentrations among different parts, with higher mineral levels often found in waste parts compared to the fillet. most minerals were present in amounts exceeding human dietary requirements, suggesting that processing waste parts of bigeye ilisha could be beneficial as food or dietary supplements. additionally, the levels of harmful elements—mercury, lead, cadmium, and arsenic—were below permissible limits for human consumption. these findings support the potential for developing value-added products from bigeye ilisha.