بررسی شاخص های آلودگی بر اساس ویژگی های زیستی بزرگ بی مهرگان کفزی در حوزه جنوبی دریای خزر (سال 98-1397)

اهداف مطالعه حاضر بررسی تجمع بزرگ بی مهرگان کفزی در دریای خزر و بررسی آلودگی این اکوسیستم بر اساس شاخص های آلودگی abc (abundance biomass comparison)، bc ((biotic coefficient و منحنی abc در پاییز و زمستان (سال 1397) و بهار و تابستان (سال 1398) می باشد. طبق نتایج، پرتاران، سخت پوستان و دو کفه ای ها به ترتیب با 4، 11 و یک گونه گروه های عمده بزرگ بی مهرگان کفزی را تشکیل دادند. پرتاران (عمدتاً streblospio gynobranchiata) حدود 70 درصد از تراکم کل و گروه دوکفه ای ها (cerastoderma glucaum ) حدود 76 تا 93 درصد از زی توده بزرگ بی مهرگان کفزی را در همه فصول بجز بهار شامل شدند. میانگین شاخص شانون و یکنواختی به ترتیب (1.56) و (0.55)، محاسبه شد. میزان سالانه شاخص آلودگی (abc) و شاخص bc به ترتیب به میزان 3.1- و 2.7 بدست آمد. این مقادیر همراه با مشخصات حاصل از منحنی abc بیانگر استرس شدید ناشی از آلودگی در اکوسیستم دریای خزر بوده است. در این مطالعه درصد تراکم گونه مهاجم s. gynobranchiata نسبت به تراکم کل بزرگ بی مهرگان کفزی 52% بود که نسبت به سال های 1388 و 1389 حدود 10درصد کاهش نشان داد. این روند کاهشی را می توان به عنوان شاهدی  مثبت در روند بهبود اکوسیستم در این بخش از زنجیره غذایی در نظر گرفت. اما تداوم روند بهبود نیاز به زمان بیشتر، مدیریت صحیح، کاهش ورود آلودگی ها به اکوسیستم و نیز عدم افزایش عامل جدید استرس  زا دارد.

study on pollution indices based on biological characteristics of macrobenthos in the southern caspian sea (2018-2019)

the aims of the present study were to investigate the macrobenthos communities in the caspian sea and to investigate the pollution of this ecosystem based on the pollution indices abc (abundance biomass comparison), bc (biotic coefficient) and abc curve in 2018 (autumn and winter) and 2019 (spring and summer). according to the results, polychaetes, crustaceans, and bivalvia formed the major groups of macrobenthos communities with 4, 11 and 1 species, respectively. the polychaetes (mainly streblospio gynobranchiata) included about 70% of the total abundance and the group of bivalvia (cerastoderma glucaum) included about 76-93% of the macrobenthos in all seasons except in spring. the mean values of the shannon index and evenness indices were calculated as (1.56) and (0.55), respectively. the annual pollution (abc) and bc indices were obtained as -3.1 and 2.7, respectively. these values along with characteristics of abc curve indicate severe stress caused by pollution in the caspian sea ecosystem. in this study, the percentage abundance of the invasive species s. gynobranchiata in macrobenthos communities was 52%, which is about 10% decrease compared to 2009 and 2010. this decreasing trend can be considered as positive evidence in the improvement process of the ecosystem in this part of the food chain. however the continuity of recovery trend needs more time, no force by new stressors, proper management, and reduced pollutions into the ecosystem.