برآورد سمیت و خطر بوم شناختی عناصر سمی با استفاده از شاخص های زیستی در رسوبات ساحلی شمال خلیج‌فارس در استان هرمزگان

رسوبات جزئی جدایی ناپذیر در یکپارچگی عملکرد اکولوژیکی بوم سازگان آبی به شمار می روند. در پژوهش حاضر، رسوبات هفت ایستگاه در سواحل استان هرمزگان در فروردین ماه سال 1396 مورد مطالعه قرار گرفت و آلودگی ناشی از عناصر سمی با استفاده از شاخص های مختلف بررسی شد. نمونه ها با ترکیب اسیدنیتریک و پرکلریک هضم شدند و سپس غلظت عناصر مس، سرب، روی، کادمیوم، نیکل و کروم با دستگاه جذب اتمی اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد بیشترین غلظت مربوط به عنصر روی و کمترین مربوط به کادمیوم می‌باشد. نتایج حاصل از شاخص های ermq و telq بیانگر پتانسیل کم تا متوسط عناصر برای ایجاد اثرات بیولوژیکی ناسازگار بوده که با نتایج شاخص های peri و eir مطابقت دارد. شاخص igeo در رابطه با عنصر نیکل، در ایستگاه های دوم، سوم و چهارم وضعیت نسبتاً آلوده را نشان داد، ولی در سایر ایستگاه ها و عناصر، نشان دهنده وضعیت غیر آلوده است که به‌طورکلی با نتایج شاخص cd مطابقت دارد. شاخص pli بیانگر غیر آلوده بودن منطقه و مویدی بر نتایج شاخص های دیگر است. در نهایت می توان گفت نتایج شاخص‌های مختلف با مولفه‌ها و حساسیت‌های متفاوت، حاکی از وضعیت خطر اکولوژیکی کم و پتانسیل کم تا متوسط در ایجاد اثرات بیولوژیکی برای زیست‌مندان خلیج فارس است که با کمتر بودن میانگین غلظت ها از حد بیشینه استانداردهای کیفی رسوبات همخوانی دارد.

Estimation of Toxicity and Ecological Risk of Toxic Elements Using Biological Indices in Coastal Sediments of Persian Gulf in Hormozgan Province

Sediments are integral parts of the ecological function in aquatic ecosystems. In the present study, the pollution caused by toxic elements was studied using different indices in sediments of seven stations located in Hormozgan province shoreline in April 2016 . The samples were digested with a mixture of nitric acid and perchloric acid and concentrations of copper, lead, zinc, cadmium, nickel, chromium were measured by atomic absorption spectroscopy. The results showed that the highest and the lowest elements concentrations belonged to zinc and cadmium, respectively. The ERMQ and TELQ indices revealed lowtomoderate potential of elements to produce an adverse biological effect that is consistent with the results of PERI and Eir indices. The Igeo index showed a relatively polluted state for nickel in stations, 2, 3 , while no contamination state was found for other stations and elements which was in line with Cd index. The PLI index indicates that the area is not polluted and confirms the results of other indices. In conclusion, the results of different indices with different components and sensitivities indicate a low ecological risk status and a low to the moderate potential of biological effects for the Persian Gulf inhabitants, which conforms to lower mean concentrations of sediment compared to quality standards.