پراکنش و فراوانی آنتن منشعبان (cladocera) و پاروپایان (copepoda) و اثرات گونه‌های غیربومی زئوپلانکتون در سواحل جنوب غربی دریای خزر طی سال‌های 1375 تا 1392

اکوسیستم محصور دریای خزر درگیر بسیاری از انواع آلودگی‌ها طی 30 سال گذشته بوده و به شدت تحت استرس است. با توجه به اهمیت جامعه زئوپلانکتون در زنجیره غذایی و اکوسیستم دریا، وضعیت گونه‌های آنتن منشعبان و پاروپایان و ارتباط آن‌ها با شانه‌دار (mnemiopsis leidyi) مورد بررسی قرار گرفت. این مطالعه در اعماق 5، 10، 20 و 50 متر بین سال‌های 1375 و1392 در جنوب دریای خزر انجام گرفت. کاهش در تنوع گونه‌های زئوپلانکتون بعد از سال 1379 مشاهده شده و تا سال 1392 ادامه یافته است. تنها 4 گونه cladocera از 10 گونهcladocera در سال 1375، در سال 1392 مشاهده شد. همچنین از 7 گونه copepoda گزارش شده در سال 1375 فقط 3 گونه copepoda بعد از سال 1379 شناسایی گردید. یافته‌ها نشان داد، شانه‌دار بر فراوانی acartia tona با مقایسه میانگین فراوانی سالانه در سال 1375 قبل از ورود m. leidyi و بعد از شکوفایی m. leidyi در سال‌های1380 تا 1392، اثر منفی نداشته است. غالب جمعیت m. leidyi افراد با گروه طولی کمتر از 5 میلی‌متر بوده که از میکروپلانکتون‌هایی همچون پروتوزوآ، داینوفلاژل و دیاتوم‌های ریز تغذیه می‌کنند. تغییرات اقلیمی، صید بی‌رویه و افزایش آلودگی‌ها، نقش مهمی در کاهش گونه‌های بومی زئوپلانکتون و افزایش گونه‌های مهاجم در سواحل جنوبی دریای خزر دارا هستند.

Distribution and abundance of Cladocera, Copepoda and impacts of alien species in the southwestern Caspian Sea during 1996-2014

The Caspian Sea ecosystem has been suffered from many problems since 1980s. Owing to the significance of zooplankton communities in marine ecosystems, the state of the fluctuations of Copepoda and Cladocera species and their relationship with Ctenophora was investigated in southern Caspian Sea. This study were evaluated at the depths 5, 10, 20 and 50 m in the southwestern Caspian Sea between 1996 and 2013. A decline in zooplankton species was observed before 2000 and continued until 2013. Only four of ten Cladocera species recorded during 1996/1997 were found in 2013. Of the seven Copepoda species recorded during 1996/1997, only three species of Copepoda, were recorded after 2000. The findings revealed no decrease of Acartia tonsa detected during the blooming period of Mnemiopsis leidyi after 2001 until 2013. No negative impact of M. leidyi was verified on the A. tonsa by comparing the annual average of A. tonsa abundance in 1996/1997, before the invasion of M. leidyi, and after the invasion during 2001 to 2013. The dominance of M. leidyi population had <5 mm length which feeding only microplankton as protozoa, dinoflagellates and small diatoms. Climate change, overfishing, and pollutants increase might play important roles in enhancement of zooplankton population and loss of endemic species in the Caspian Sea.