ثبات بانکداری اسلامی در برابر بحران مالی (مطالعه موردی: بحران مالی سال 2008)

نظام و اقتصاد سرمایه‌داری در چند دهه گذشته شاهد بحران‌های مالی مختلف بوده که از مهمترین آنها، بحران مالی سال 2008 است. بحران مذکور، دارای علل مختلف بوده که از مهمترین علل آن می‌توان به نوآوری‌ها و دارایی‌های مالیِ بدون پشتوانه واقعی و نیز توسعه و گسترش آن توسط نهادهای مالی اشاره نمود؛ به‌عبارت‌ دیگر موسسات مالی خصوصاً بانک‌ها با سرمایه‌گذاری بر دارایی‌های مالیِ بدون پشتوانه واقعی، معاملات آن را توسعه دادند. بانک‌ها و موسسات مالی مشابه به دلایل دیگری ازجمله عدم وجود سیستم نظارت کافی، اعطای تسهیلات گسترده و بدون رعایت استاندارهای مربوطه، خلق پول بدون پشتوانه، ورود به فعالیت‌های پر ریسک و افزایش نسبت اهرمی در توسعه بحران موثر بودند. نظام تامین مالی اسلامی، نظام مالی مبتنی‌بر دارایی واقعی و به عبارتی، بخش واقعی اقتصاد است. بانکداری اسلامی در این نظام و در چند سال اخیر دارای رشد قابل‌توجهی بوده که نشان‌دهنده جایگزین بسیار مناسب برای روش‌های متعارف در نظام مالی است. در این تحقیق، جایگاه و ویژگی‌های نظام بانکی متعارف و موسسات مالی مشابه در توسعه بحران مالی و در مقابل، ویژگی‌های ذاتی بانکداری اسلامی در جلوگیری از توسعه آن تبیین می‌گردد. بانکداری اسلامی از طرق ارتباط تنگاتنگ با بخش واقعی اقتصاد، ایجاد شفافیت مالی، وجود نظارت و کنترل، توزیع ریسک و تاثیرپذیریِ حداقل از شوک‌ها، رعایت استانداردهای وام‌دهی، عدم سرمایه‌گذاری در دارایی بدون پشتوانه، التزام به برآورد دقیق ریسک فعالیت‌ها (که عدم هریک باعث توسعه بحران مالی سال 2008 بوده) مانع از توسعه و گسترش بحران مالی در حیطه خود خواهد شد.