شناسایی و اندازه‌گیری شاخص عدالت و کارایی در نظام بانکی؛ موردمطالعه: بانک توسعه صادرات ایران، استان اصفهان

بانکداری بدون ربا گام نخست از بانکداری اسلامی است و نیاز است تا برای تحقق کامل نظام بانکی اسلامی به مولفه‌هایی همچون عدالت نیز توجه گردد. بانک توسعه صادرات نهادی است که هدف کلان آن، توسعه صادرات غیرنفتی است؛ با توجه به اهمیتی که این بانک در کل اقتصاد دارد بر آن شدیم تا ارزیابی خود از شاخص‌های عدالت اقتصادی این نهاد را داشته باشیم و یکی از شاخص‌ها را تبیین و معرفی نماییم. در بررسی عدالت اقتصادی توجه به حق مال و حق بایسته آن ضروری است، بر این اساس قابلیت و پتانسیل هر منطقه در توجه به عدالت اقتصادی اهمیت دارد و این حق باید ایفا گردد. لذا شناسایی مزیت‌های صادراتی مناطق و سیاست‌گذاری بانک برای حمایت از آن یکی از مواردی است که باید موردتوجه بانک توسعه صادرات قرار گیرد و قوام مناطق را حفظ کند و آن را شکوفا کند. به‌عنوان نمونه استان اصفهان را موردبررسی قرار دادیم و با مصاحبه تلفنی و پرسشنامه از فعالان صادراتی استان و مشتریان بانک ارزیابی خود از این شاخص‌ را انجام دادیم. بر اساس تجربه و دانش فعالان بازار و مشتریان بانک در حوزه صادرات غیرنفتی به تحلیل داده‌ها با استفاده از معادلات ساختاری پرداختیم و میزان تاثیر هرکدام از بخش‌های اقتصادی در ارتباط با قابلیت‌های استان مشخص گردید و در نهایت چالش‌های بانک را نشان دادیم.‌ با توجه به معیار معرفی‌شده در تحقیق به ترتیب بخش صنعت و معدن،‌ شیمیایی و پتروشیمی، خدمات و سپس کشاورزی شایسته توجه بانک توسعه صادرات در تسهیلات دهی می‌باشند و اولویت زیربخش‌های این بخش‌های اقتصادی نیز در این تحقیق مشخص گردیده‌اند و بر اساس ضرایب از بزرگ به کوچک میزان تاثیرگذاری در شاخص بیان شده است تا بتوان بر اساس معیار معرفی‌شده در تحقیق، عدالت و کارایی را امتیازدهی کنیم.

Recognition and Evaluation Criteria of Justice and Efficiency in Banking; study: Export Development Bank of Iran (Esfahan)

Usury free banking is the first step of Islamic banking and it is necessary to fully realize the Islamic banking components such as justice. The main purpose of Export Development Bank of Iran is to develop non oil exports. Because of the importance of this purpose, we present an assessment criteria of justice in this bank based on theoretical basis of justice we investigate one index. In our survey about the economic justice the observation of HaghAl Mal is necessary, therefore based on this principle the identification of export advantages of different areas of the country and the policy of the bank for supporting are some important factor for sustainability and development of different areas. As a case we studied Esfahan province and by telephone and questionnaire among the bank customers of Esfahan branch we evaluate these factors. We collected the data based on the experience and knowledge of export practitioners. Then by structural equation and LISREL software we determined the impact of each economic sector on export advantages.