بررسی اصول و سنت‌های اقتصادی در قرآن و روایات

هدف علم اقتصاد توصیف، تبیین و پیش بینی است؛ یعنی با تحقیق درباره روابط موجود میان پدیده‌های اقتصادی به دنبال شناخت واقعیت است به همان صورتی که هست؛ بدین ترتیب، علم اقتصاد در قالب کشف قوانین اقتصادی تبلور می یابد. در علم اقتصاد اسلامی نیز می‌توان چنین هدفی را دنبال نمود. با استخراج سنت‌های اقتصادی در قرآن و سنت، می‌توان به تحلیل پدیده‌های اقتصادی و رفتارهای افراد جامعه پرداخت. بر این اساس تمام آیات قرآن و روایات برخی کتب روایی مطالعه شد و اصول و سنت‌های مذکور در قالب قضیه قطعیه (هست ها) و قضیه شرطیه (رابطه علی معلولی) و در چارچوب منابع اقتصادی، انسان اقتصادی و بخش های تولید، توزیع و مصرف دسته بندی شد. شایان ذکر است که در این مقاله فقط گزاره‌هایی استخراج شد که هم موضوع و هم محمول آنها امری اقتصادی بود، در حالیکه گزاره هایی که فقط محمول اقتصادی دارند نیز در منابع اسلامی گسترده است. دستاورد مقاله این است که علم اقتصاد به برخی از این اصول که قرن ها پیش در منابع دینی به آنها اشاره شده است، دست یافته است و امروزه به عنوان نظریات علمی در اقتصاد قلمداد می شود مانند اصل تقسیم کار، اصل ترجیح زمانی، اصل تسهیم ریسک و ...؛ اما برخی از سنت‌هایی که در قرآن و روایات مطرح شده است فرضیاتی است که می تواند پنجره جدیدی برای علم اقتصاد بگشاید و به بیان روابطی بپردازد که در اقتصاد ناشناخته است مانند سنت‌هایی که در قالب رابطه انفاق و رشد اقتصادی؛ یا رابطه عدالت و برکت در جامعه و نیز رابطه ربا و رکود اقتصادی بیان شده است.

A Study of Economic Principles and Traditions in the Qur’an and Hadiths

The goal of the positive economics is to describtion, explaining, and prediction, that is, by studying the relations between economic phenomena seeking to recognize reality as it is. In this way, the positive economy is crystallized in the form of the discovery of economic laws. In Islamic economics, we can also pursue this goal and analyze economic phenomena and community behaviors. Therefore, the main question of the current research is that the principles of the positive economic, can be deduced from the verses of the Holy Qur’an and the traditions? For this purpose, using the conceptual analysis method, all Quranic verses and narratives of some books of narrative were studied and the principles and traditions mentioned in the form of the declarative sentence and the conditional proposition (causal relation) and in the framework of economic resources, economic man and Production, distribution and consumption sectors were categorized. It is worth mentioning that in this article, only propositions were extracted that were both economical and predictable, while propositions that have only economic predicament are also widespread in Islamic sources. The achievement of the article is that economics has achieved some of these principles which have been referred to them in centuries before in religious sources and nowadays are regarded as scientific theories in the economics; Such as the principle of division of labor, the principle of time preference, the principle of risk sharing, etc. But some of the principles and traditions that have been raised in the Qur’an and the traditions are hypotheses that could open up a new window for economics and express the relation that in The economics is unknown, as is the tradition in terms of charity and economic growth, or the relationship of justice and blessing in society, as well as the relationship between usury and economic recession, and so on.