واکاوی فلسفه حرمت ربا با تاکید بر انتقال ظالمانه ریسک

مفهوم ربا یکی از مفاهیمی است که در طول تاریخ جهان اسلام موردتوجه طیف‌های گوناگونی از اندیشمندان ازجمله مفسران و فقها و اخیراً اقتصاددان‌های اسلامی قرارگرفته است. حرمت ربا یکی از معدود موضوعاتی است که آیات متعدد قرآنی در مورد آن آمده است و آن را جنگ با خدا و رسول او می‌داند. این پژوهش درصدد است به شیوه تحلیلی توصیفی با بهره گیری از برخی آیات و بررسی دیدگاه‌های اندیشمندان معاصر درباره ماهیت ربا و فلسفه‌های حرمت آن، برای اولین بار به واکاوی فلسفه حرمت ربا از منظر ریسک بپردازد. بر این اساس، یکی از فلسفه‌های حرمت ربا را با توجه به فرازمانی بودن آموزه‌های قرآنی می‌توان جلوگیری از انتقال ظالمانه ریسک و به‌تبع آن جلوگیری از جابجایی ثروت برآمده از ظلم دانست که در این پژوهش با مقایسه انتقال ظالمانه ریسک در ربا با تسهیم ریسک در عقود اسلامی مبتنی بر بخش واقعی اقتصاد به تشریح این امر پرداخته است.

An Analysis of the Philosophy of Riba Prohibition with Emphasis on Outrageous Transfer of Risk

The concept of Riba is one of the concepts that has been the subject of a wide range of scholars throughout the history of the Islamic world, including commentators and jurists and recently Islamic economists.  The prohibition of Riba is one of the few subjects that many Quranic verses have come to regard as a war with God and His Rasool. The present study aims to analyze the philosophy of the prohibition of Riba for the first time in a descriptiveanalytic way, at first exploring some of the verses and examining the views of contemporary scholars on the nature of Riba and its philosophy of sanctification. Accordingly, one of the philosophies of prohibition of Riba, considering the transcendent nature of the Qur’anic teachings, can be the prevention of cruel transfer of risk and consequently the displacement of wealth resulting from cruelty by describing the mechanism of contracting based on the real sector of the economy against Riba.