آسیب‌شناسی تامین مالی از طریق انتشار اوراق وقف در ایران

اندیشمندان مسلمان تلاش کرده‌اند تا با مراجعه به آموزه‌های اقتصادی اسلام، ابزارهای مالی اسلامی مناسبی را جهت پاسخ به نیازهای تامین مالی بخش‌های مختلف اقتصاد، طراحی کنند. یکی از این ابزارها اوراق وقف است. این اوراق می‌تواند نقش مهمی را در پیشرفت زیرساخت‌های عمومی داشته باشد. بررسی عملکرد اوراق وقف در ایران نشان می‌دهد، اگر‌چه هدف اولیه مورد نظر طراحان تا حدود بسیار کمی تحقق یافته اما استفاده گسترده‌تر از این ابزار نیازمند آسیب‌شناسی همه‌جانبه و بازنگری دقیق است. در پژوهش حاضر بر اساس ادبیات موضوع و مصاحبه با خبرگان، آسیب‌های انتشار اوراق وقف در ایران و راهکارهای مدنظر خبرگان برای رفع آسیب‌ها شناسایی و در ادامه بر اساس روش تاپسیس آسیب‌های مورد اجماع خبرگان رتبه‌بندی گردید. اساس روش تاپسیس انتخاب گزینه‌ای‌ است که کمترین فاصله را از جواب ایده‌ئال مثبت و بیشترین فاصله را از جواب ایده‌‌ئال منفی دارد. نتایج تحقیق بیان می‌دارد که آسیب‌های (اطلاع کم مسئولین و عموم افراد جامعه از مفهوم و کارکرد اوراق وقف)، (عدم بهره‌گیری فعال از همکاری و مشارکت نهاد‌های خیریه دولتی، عمومی و مردمی جهت بازاریابی انتشار اوراق وقف) و (تبلیغات و بازاریابی ناکافی) در مقایسه با سایر موارد، رتبه‌های اول، دوم و سوم مهم‌ترین آسیب‌های انتشار اوراق وقف در ایران هستند.

Pathology of Financing by Issuing Waqf Sukuk in Iran

Muslim scholars have tried to design suitable Islamic financial instruments to meet the financing needs of different sectors of the economy by referring to the Islamic teachings of Islam. One of the instruments is the waqf Sukuk. Waqf Sukuk can play an important role in the development of public infrastructure. An investigation of the performance of the waqf sukuks in Iran shows that although the initial purpose desired by the designers has been achieved to a very limited extent, but wider use of this Waqf Sukuk requires a comprehensive pathology and accurate revise. In the present study, according to the literature of the subject and the interview with experts, the disadvantages of the issue  of waqf sukuk in Iran and the considered solutions of experts for the elimination of disadvantage were identified and then according to the method of TOPSIS , disadvantages  of experts consensus was ranked. The basis of the TOPSIS method is the choice of options that has the smallest distance from the positive ideal and the maximum distance from the negative ideal. The results of the research show that the disadvantage (low awareness of the authorities and the crowd people about the concept and function of the waqf sukuk), (lack of active use of cooperation and participation of people, and public charities for the marketing of issue of the waqf sukuk) and (insufficient advertising and marketing), Compared to other items are, the first, second and third most important damages to the issue of waqf sukuk in Iran.