تحلیل مبادی هستی‌‌شناختی و معرفت‌‌شناختی مسئله عدالت در اندیشه استاد شهید مرتضی مطهری(ره)

عدالت منتهی آمال بشریت در همهاعصار و زمان‌‌ها بوده است و کمتر جریان فکری و جنبش اجتماعی را می‌‌توان سراغ گرفت که شعار عدالت را مطرح نکرده باشد. اما آنچه در این میان باقی است اینکه حسب میراث مکتوب معارف و علوم انسانی اجتماعی هیچ‌‌گاه توافقی بر سر چیستی عدالت در بین متفکران حاصل نشده است و تعریف از عدالت و مبادی مابعدالطبیعی هر تعریف و همچنین دلالت‌‌های سیاستی آن‌‌ها همیشه محل غفلت و یا منازعه واقع شده است. تحلیل و واسازی هستی‌‌شناختی، معرفت‌‌شناختی و کلامی از مسئلهعدالت مقوله‌‌ای است که ادبیات ناظر بر نظریه‌‌های عدالت نیازمند آن بوده و هرگونه پالایش نظری و انتخاب در عرصهسیاست‌‌گذاری و کاربرد، مستلزم تفطن بدان‌‌هاست؛از سوی دیگر،معرفی آرای حکمای اسلامی در این زمینه نیز فارغ از توجهات فلسفی و مابعدالطبیعی ایشان، آنچنانکه باید،محصولی معرفتی در پی ندارد. از اینرو در این نوشته سعی شده کهتعاریف یکی از متفکران معاصر اندیشهاسلامی، استاد شهید مرتضی مطهری(ره)، از مقولهعدالت حسب نظرات کلامی و فلسفی خود ایشان مورد واسازی هستی‌‌شناختی، معرفت‌‌شناختی و کلامی قرار گیرد تا دلالت‌‌های فلسفی هر یک از تعاریف مطرح‌‌شده توسطایشان، به ویژه در حوزهرویکردهای معتزلی، اشعری و شیعی بررسی بیشتری شود و نشان داده شده است که رئالیسم در مسئله عدالت جایگاه رکینی را در مباحث ناب اسلامی داراست.