تبیین مولفه‌های تاثیرگذار در طراحی الگوی یکپارچه‌سازی نظام منابع مالی اسلامی و مالیات‌های متعارف در ایران و ارائه یک الگو

طراحی الگوی یکپارچه‌سازی یا همگرایی نظام منابع مالی اسلامی (خمس و زکات) و مالیات‌های متعارف یکی از مسائل مهمی است که در راستای نظام‌سازی اسلامی از ابتدای انقلاب اسلامی موردبحث و بررسی کارشناسان و صاحب‌نظران بوده و فراز و نشیب‌های زیادی را طی کرده است. ابعاد اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی که ریشه در مسائل فقهی و فلسفی نیز دارد، سبب شده است که این مساله به‌موضوعی پیچیده تبدیل شود. محققان سازوکارهای متعددی را برای طراحی این الگو ارائه کرده‌اند که هریک از آنها دارای ابعاد مختلفی است و مزایا و معایب متعددی دارد. بررسی‌های مولفین نشان می‌دهد که در طراحی الگوی یکپارچه‌سازی 6 مولفه دارای اهمیت زیادی هستند که باید در مورد آنها تصمیم‌گیری شود. 4 مولفه مربوط به‌حوزه جمع‌آوری منابع مالی اسلامی و مالیات‌های متعارف و 2 مولفه نیز مربوط به‌حوزه مصرف است. از کنار هم قرار گرفتن این مولفه‌ها، الگوهای متعددی در حوزه طراحی الگوی یکپارچه‌سازی ایجاد می‌شود که این الگو‌ها می‌تواند مورد ارزیابی کارشناسان قرار گیرد. مقاله حاضر نمونه‌ای از این ساختارها را در قالب الگوی «جمع‌آوری منطقه‌ای وجوهات شرعی و مصرف در ماتریس سه‌بعدی مراجع تقلید، منطقه و وظایف» ارائه نموده و نشان می‌دهد این رویکرد چه نقاط مثبت و چه ابزارهای سیاستی را به همراه دارد. این الگو کارایی بسیار بالایی در یکپارچه‌سازی دارد و می‌تواند تاثیر مثبتی بر اثربخشی وجوهات شرعی در رفع فقر و گسترش فرهنگ دینی داشته باشد.

Determining the Effective Components in Designing the Pattern of Convergency or Integration of Islamic Financing System (Khums and Zakat) and Conventional Tax and Providing a Model

Designing the pattern of convergency or financing system (khums and Zakat) and conventional tax was one of the most important issues after Islamic revolution of Iran. The social, political, cultural, philosophical, juridical and economic dimensions of the issues make it so complex. Researchers have introduced several mechanisms for the integration of this two systems, and each of them have different advantages and disadvantages. This article demonstrates designing the pattern of integration requires a minimum of 6 component. 4 components are related to the field of Islamic financing and collecting taxes and 2 is also related to the field of consumption component that includes tax and Zakat and khums usage type and the structure of its uses. This copmponent with each other prepare several patterns in the field of designing the pattern. This article introduc a pattern of convergency or integration of Islamic financing system (khums and Zakat) and conventional taxes as an example.