نظریۀ انتخاب عادلانه در اقتصاد اسلامی با تکیه‌ بر مکتب اقتصادی شهید‌ صدر

حل معضلات اقتصادی و تحقق اهداف اقتصادی به‌صورتی درون‌زا مستلزم ارائۀ نظریه‌ای است که رفتارهای عاملان اقتصادی را در چارچوب نظام اقتصادی به‌صورتی هماهنگ و منسجم تنظیم کند. در اقتصاد نئوکلاسیک که جریان غالب اقتصاد خوانده می‌شود، نظریۀ انتخاب عقلانی متضمن تحقق درون‌زای اهداف اقتصادی همچون رشد و رفاه اقتصادی است و هر نظریۀ کلانی باید از معبر این نظریه، شایستگی خود را اثبات کند. در نظریه اقتصاد اسلامی، آنچه می‌تواند انسجام درونی و تحقق درون‌زای اهداف اقتصادی ازجمله رشد و عدالت را محقق سازد، نظریۀ انتخاب عادلانه است. البته در اقتصاد اسلامی، فردگرایی و جزءانگاری پذیرفته نیست و نظام اقتصادی صرفاً جهت اقتصادی از نظام اجتماعی است نه اینکه جزئی منفک از آن. در این مقاله با اتکا به مکتب اقتصادی شهید صدر، تلاش می‌شود مولفه‌های انتخاب عادلانه در اقتصاد اسلامی استخراج شود. نظریات حق‌الطاعه، استخلاف انسان و توازن اجتماعی به‌عنوان زیربنای نظریۀ انتخاب عادلانه، فضا، محرک و قواعد انتخاب عادلانه را تعیین و تحدید می‌کنند.