>
Fa   |   Ar   |   En
   تحلیل ماهیت قراردادهای بالادستی صنعت نفت از منظر فقه امامیه  
   
نویسنده منظور داوود ,مهدوی اصغر آقا ,امانی مسعود ,کهن هوش نژاد روح اله
منبع مطالعات اقتصاد اسلامي - 1397 - دوره : 10 - شماره : 2 - صفحه:77 -99
چکیده    صنعت نفت ایران برای توسعه، نیاز به جذب سرمایه‌گذاری و تکنولوژی دارد؛ این مهم نیز از طریق قراردادهای بالادستی حاصل می‌شود. در طول تاریخ بیش از 100 ساله صنعت نفت کشور شاهد بکارگیری قراردادهای مختلفی در این حوزه بوده‌ایم. تطابق ماهیت این قراردادها با مبانی شرعی یکی از مهم‌ترین ملاک‌های استفاده ‌و بکارگیری قراردادها در جمهوری اسلامی ایران است. موافقت‌نامه‌های نفتی به دو گروه امتیازی و قراردادی تقسیم می‌شوند. قراردادهای بالادستی صنعت نفت به دو گروه اصلی خدماتی و مشارکت در تولید تقسیم می‌شوند. تعهد به نتیجه (تحمل ریسک‌ها و مخاطرات عدم اکتشاف) و تسهیم منافع (بازپرداخت هزینه‌ها و تامین سود مناسب برای پیمانکار با تخصیص بخشی از تولید میدان) ارکان اصلی قراردادهای نفتی بوده و تفاوت اصلی میان قراردادهای خدماتی و مشارکت در تولید در نحوه جبران خدمات پیمانکار است که در قراردادهای خدماتی به صورت نقدی و در قراردادهای مشارکت در تولید به صورت حصه‌ای از نفت تولیدی پرداخت می‌شود. با تحلیل و تطبیق قراردادهای نفتی با نهادهای جعاله، اجاره، مضاربه و شرکت به این نتیجه رسیدیم که ماهیت هر دو قرارداد خدماتی و مشارکت در تولید با نهاد فقهی جعاله خاص انطباق دارد. از این رهگذر قراردادهای بیع متقابل (به‌عنوان قراردادی مرکب از یک قرارداد خدمت و یک قرارداد بلندمدت فروش نفت خام) و قرارداد جدید نفتی ایران (ipc) مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته‌اند.
کلیدواژه فقه امامیه، قراردادهای بالادستی نفت، معدن، جعاله
آدرس دانشگاه امام صادق (ع), دانشکده معارف اسلامی و اقتصاد, ایران, دانشگاه امام صادق (ع), دانشکده اللهیات و معارف اسلامی, ایران, دانشگاه امام صادق (ع), دانشکده معارف اسلامی و اقتصاد, ایران
پست الکترونیکی kohan3@gmail.com
 
   Analyzing the Nature of Upstream Oil Contracts from Shia Islamic Jurisprudence Point of View  
   
Authors Manzoor Davood ,Mahdavy Asghar A ,Amani Masoud ,kohan hooshnejad roohollah
  
 
 

Copyright 2023
Islamic World Science Citation Center
All Rights Reserved