تاثیر الگوی شکل گیری و رشد شبکه های همکاری علم وفناوری بر پایداری آ نها

با وجود پژوهش های زیاد انجام شده در دو دهه اخیر در مورد شبکه های همکاری علم و فناوری، فرآیند شکل گیری و تکامل این شبکه ها کمتر موضوع تحقیق بوده است. در بررسی انجام شده بر روی 5 مورد از مهم ترین شبکه های همکاری علم و فناوری در ایران (ایجادشده بین سال های 85-1379)، 4 فرضیه در مورد تاثیر فرآیند ایجاد و تکامل شبکه ها بر پایداری آنها مطرح و در قالب دو دسته «الگوی طبیعی» و «الگوی غیرطبیعی» شکل گیری و رشد شبکه ها دسته بندی شدند. این فرضیه ها حاصل بررسی پیشینه تحقیق و مصاحبه های اکتشافی با مطلعین کلیدی شبکه های مورد مطالعه بود .برای آزمون فرضیه ها، پیمایشی از نمایندگان مراکز عضو شبکه ها؛ شامل 83 دانشگاه، پژوهشگاه و مرکز تحقیقاتی خصوصی صورت گرفت که در کل 112 نفر به پرسشنامه پاسخ دادند. نتایج تحقیق نشان می دهد که رشد طبیعی شبکه های همکاری علم و فناوری، تاثیر بهتری بر پایداری این شبکه ها نسبت به الگوی رشد غیرطبیعی دارد. در بررسی شرایط واقعی شبکه های مورد مطالعه با فرضیه های تاییدشده، سازگاری قابل قبولی بین این دو مشاهده شد. تنها در یک مورد با وجود تایید فرضیه مربوط به تاثیر مثبتِ الگوی شکل گیری «پایین به بالا» بر پایداری شبکه ها، شرایط واقعی 5 شبکه مورد مطالعه با این فرضیه در تعارض است که دلایل آن مورد بحث قرار گرفته است.