مطالعه تطبیقی سبک‌های رهبری موثر بر موفقیت شرکت‌های نوپای دانش‌بنیان ایرانی – موردکاوی چندگانه

شرکت‌های دانش‌بنیان، از اصلی‌ترین پیشران‌های‌ اقتصاد دانش‌بنیان هستند؛ بنابراین، بررسی دلایل موفقیت آن‌ها اهمیت ویژه‌ای دارد. در میان عوامل موثر بر موفقیت این شرکت‌ها در دوره نوپایی، رهبری سازمانی و رهبری نوآوری یکی از مهم‌ترین‌ جایگاه‌ها را در اختیاردارند. در این پژوهش تلاش شد‌ در شرکت‌های نوپای دانش‌بنیان ایرانی،سبک رهبری منجر به موفقیت از زاویه تطبیق با سبک‌های رهبری رایج در ادبیات، بررسی شود. این پژوهش ازنظر هدف، توسعه‌ای است و گردآوری و تحلیل داده‌ها با روش کیفی موردکاوی‌ چندگانه انجام شده است. باانتخاب نمونه‌هایی با ویژگی‌های حداکثری از میان 186 شرکت دانش‌بنیان سودآور که تیم راه‌انداز شرکت در آن‌ها پابرجا بود،نهایتاًدر موردکاوی‌های نهم و دهم، اشباع نظری صورت گرفت. استخراج داده‌ها از مصاحبه‌های نیمه ساختاریافته با 21 نفر از رهبران و نیروهای کلیدی این شرکت‌ها‌ صورت گرفت و تحلیل محتوای مصاحبه‌ها و استخراج کدها و مقوله‌ها و شناسایی ارتباط آن‌ها انجام شد. نهایتاً، مشخص شد با وجود مشاهده بُعد بنیادین «انگیزش الهام‌بخش» از سبک رهبریِ«تحول‌گرا» در این شرکت‌ها، سایر ابعاد این سبک کم‌رنگ هستند، همچنین با وجود مشاهده رفتارهای مهمی از رهبری «ساختارساز» و«خدمت‌گزار»نمی‌توان این دو سبک را غالب دانست و درواقع ترکیبی از اجزای این سبک‌هاست که سبب موفقیت بوده است.

A Comparative Study of Leadership Styles Affecting the Success of Iranian New KnowledgeBased Companies Multiple Case Study

The knowledgebased companies are among the main drivers of the knowledgebased economies. Therefore, it is important to study the reasons for their success. Among the affecting factors, organizational leadership and innovation leadership are very important. In this research, attempts have been made to investigate the successful leadership styles in accordance with the popular leadership styles, which were previously introduced in the literature. Regarding the purpose, this research is considered as developmental research and the data collection and analysis have been done via multiple qualitative case study methods. By selecting samples with maximum characteristics from among 186 profitable knowledgebased companies that still work with the original team, the theoretical saturation was finally achieved in the ninth and tenth case studies. The data extracted from the semistructured interviews with 21 of the leaders and key employees of these companies and the content of the interviews were analyzed and the codes and categories were extracted and their relationship was identified. Finally, it has been shown that the inspirational motivation as one of the fundamental aspects of transformational leadership method is obvious in these companies, but charisma, individual considerations and intellectual stimulation are rare. In addition, despite observing some important aspects of “initiating structure style” and servant leadership style, these two styles are not dominant in the organizations, and in fact, a combination of components of these three styles ensures success in these companies.