واکاوی پنجره های فرصت یادگیری فناورانه در صنایع با محصولات و سامانه های پیچیده در کشورهای متاخر: صنعت توربین های گازی در ایران

طی دهه های گذشته موضوع محصولات و سامانه های پیچیده در کشورهای متاخر مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است. با این حال، واکاوی یادگیری و همپایی فناورانه در این صنایع از منظر پنجره های فرصت مغفول مانده است. حتی پژوهش هایی که از دیدگاه پنجره های فرصت برای تببین پدیده هایی همچون چرخه های همپایی بهره گرفته اند تمایزی میان محصولات و سامانه های پیچیده با محصولات مصرفی با سیستم تولید انبوه قائل نشده اند. بنابراین، پژوهش حاضر با بهره گیری از رویکردی کیفی و استراتژی مطالعه موردی به واکاوی پنجره های فرصت در صنعت توربین های گازی در ایران به عنوان یک صنعت با محصولات و سامانه های پیچیده پرداخته است. بعلاوه، این پژوهش با مقایسه پنجره های فرصت صنعت توربین های گازی در ایران با پنج صنعت منتخب به شناسایی تشابهات و تمایزات میان آنها اقدام کرده است. یافته های این پژوهش بیانگر آن است که ترتیب پنجره های فرصت در صنعت توربین های گازی در ایران بدین صورت است: پنجره بازار داخلی، پنجره سیاست ها، یادگیری فناورانه و پنجره بازار خارجی به صورت محدود. یافته های این پژوهش با در نظر گرفتن رژیم فناورانه و بازار خاص محصولات و سامانه های پیچیده قابل توضیح است.

Investigating windows of opportunity for technological learning in complex product systems in latecomer countries: Iran’s gas turbine industry

During last decades the subject of complex product systems (CoPS) in latecomer countries has been remarkably considered by many scholars. However, investigation of technological learning and catching up in these industries from windows of opportunity perspective has been overlooked. Even, those studies that employed windows of opportunity perspective to explain phenomena like catchup cycles, didn’t distinguish between complex product systems and mass produced consuming goods. So, this paper intends to investigate windows of opportunity in Iran’s gas turbine industry, through applying qualitative approach and case study strategy as a complex product system. Moreover, this paper aim at shedding light on similarities and differences of these two categories of industry through comparing Iran’s gas turbine industry with five selected industries. Our findings show that the sequence of windows of opportunity in Iran’s gas turbine is as follow: domestic market window, policy window, technological learning instead of technology window and global market window. Some parts of our findings can be explained by considering specific technological and market regimes of complex product systems industries.