نقش برداشت های نخبگان در تنش میان ایران و عربستان سعودی

تنش در روابط ایران و عربستان به اوج خود رسیده است. گروهی از صاحب‌نظران دلیل اصلی این منازعه را عوامل ایدئولوژیک و گروهی دیگر عوامل ژئوپلتیک می پندارند. دیدگاه ترکیبی دیگری نیز وجود دارد که هر دو عامل را در کنار هم، دلیل تشدید منازعه در روابط دو کشور می‌داند. موضوعی که توجه چندانی در پژوهش ها به آن نشده، عامل برداشت‌ها و نظام ادراکی نخبگان در روابط دو کشور و نقش آن در تشدید تنش‌هاست. نوآوری این پژوهش، پرداختن به نقش برداشت‌ها در روابط دو کشور بوده و دنبال پاسخ دادن به این سوال بود که برداشت‌های نخبگان ایرانی در روابط بین ایران و عربستان چه تاثیری گذاشته اند؟ در این راستا، از مدل‌های نظری نظریه‌پردازانی هم چون رابرت جرویس، جک لوی و آرتور استاین استفاده شد. روش پژوهش مورد استفاده در این پژوهش، تحلیل محتوای کیفی بود. از این روش برای بررسی دیدگاه‌های نخبگان سیاسی و نظامی ایران نسبت به طرف مقابل و برداشت ها و سوءبرداشت‌های احتمالی آنها بهره گرفته شد. یافته‌های پژوهش نشان دادند که برداشت‌های نخبگان سیاسی و نظامی ایران در روابط میان ایران و عربستان در چند حوزه تاثیرگذار و قابل توجه بوده و به تشدید تنش ها کمک کرده اند: 1) برداشت ها از توانمندی‌های خود و دشمن، شامل: اغراق در برآوردِ توانمندی نظامی خود و ناچیز شمردن توانمندی نظامی دشمن؛ 2) برداشت ها از برداشت‌های دشمن: اغراق در دشمنیِ دشمن؛ و 3) برداشت‌ از نیت‌ها و رفتارهای احتمالی کشورهای ثالث. در ادامه مقاله، ضمن بررسی این موارد، به شرایط کاهش آثار این برداشت‌ها و افزایش احتمال بهبود روابط دو کشور پرداخته شده است